De Europese Commissie moedigt nu officieel “onlineplatforms sterk aan om […] meer te investeren in en gebruik te maken van automatische opsporingstechnologieën”. Ze wil dat platforms beslissingen nemen over de rechtmatigheid van de content die door de gebruikers wordt geüpload, zonder dat er een gerechtelijk bevel of zelfs maar enige menselijke tussenkomst nodig is: “online platforms moeten ook snel beslissingen kunnen nemen […] zonder dat ze daartoe verplicht zijn door een gerechtelijk bevel of een administratief besluit”.
De invoering van een censuur-infrastructuur die toezicht houdt op alles wat mensen uploaden en algoritmen laten beoordelen wat we wel en niet online kunnen zeggen, is een aanval op onze fundamentele grondrechten.
Op 28 september 2017 kondigde de Europese Commissie haar wondermiddel aan tegen illegale content online: automatische uploadfilters! De invoering van een censuur-infrastructuur is een aanval op onze fundamentele grondrechten.Tweet dit!
Maar er is nog een andere belangrijke vraag: wérkt dit eigenlijk wel? De Commissie beweert dat het vrijwillig gebruik van dergelijke filters — zoals “Content ID” van YouTube — “goede resultaten heeft opgeleverd”.
Oh, echt waar? Hier zijn voorbeelden waar filters het vreselijk mis hebben, uiteenlopend van hilarisch tot zeer verontrustend:
De filters van YouTube beweerden dat een opname van 12 seconden van een spinnende kat auteursrechtelijk beschermd werk van EMI Music bevatte. Wie had gedacht dat zij contracten afsloten met dat soort snorrtiesten!
Moraal: Het feit dat zo’n belachelijke fout wordt gemaakt na jaren van investeren in filtertechnologieën toont aan dat het buitengewoon moeilijk is om deze technologie goed te laten werken — voor zover het überhaupt mogelijk is.
De filters van YouTube beweerden dat een opname van 12 seconden van een spinnende kat auteursrechtelijk beschermd werk van EMI Music bevatte… De kat die een platencontract snorde.Tweet dit!
2. Copyright-lesuur valt uit
De opname van een college over het auteursrecht aan de Harvard Law School werd verwijderd door het copyrightfilter van YouTube — omdat de professor een aantal punten aanschouwelijk maakte met korte fragmenten van popliedjes. Natuurlijk was dit onderwijskundig gebruik volkomen legaal. Had het filter nu maar de video gescand op onderricht in auteursrecht, in plaats van alleen maar op geluidsgolven onder auteursrecht!
Moraal: Uitzonderingen op en beperkingen van het auteursrecht zijn essentieel voor ons om de mensenrechten op vrijheid van meningsuiting en deelname aan het culturele leven te kunnen waarborgen. Ze stellen ons in staat om uit werken te citeren, om parodieën te maken en te gebruiken in het onderwijs. Filters kunnen niet opmaken of een gebruik onder een uitzondering valt — en daarmee worden onze fundamentele grondrechten ondermijnd.
Een les over het auteursrecht aan de Harvard Law School werd verwijderd door copyrightfilters van YouTube. Filters kunnen niet opmaken of een gebruik onder een uitzondering valt — en ondermijnen daarmee onze fundamentele grondrechten.Tweet dit!
3. COPYRIGHT CLAIMS van Mars
Een opname van een marslanding van NASA werd aangemerkt als een inbreuk op het auteursrecht — ondanks het feit dat zij die zelf hebben gemaakt, en als onderdeel van de Amerikaanse overheid is alles wat zij produceren in het publieke domein.
Hadden cameraschuwe buitenaardse wezens een verwijderingsverzoek ingediend? Nee, het was de fout van een filter: NASA leverde de video aan televisiezenders. Sommige van deze tv-zenders meldden automatisch alles wat ze uitzenden aan het filtersysteem van YouTube. Dit leidde ertoe dat NASA’s eigen upload werd verdacht van inbreuk op de rechten van tv-zenders.
Moraal:Content in het publieke domein wordt bedreigd door filters die alleen zijn ontworpen met auteursrechtelijke content in gedachten en waar mensen op geen enkel moment zijn betrokken in het proces.
Een eigen opname van een marslanding van NASA werd aangemerkt als een inbreuk op het auteursrecht. Het was de fout van een filter, tv-zenders meldden automatisch alles wat ze uitzenden aan het filtersysteem van YouTube.Tweet dit!
4. Snaaien, graaien, naar de haaien
Toen de televisieserie Family Guy een clip nodig had van een oud computerspel, hebben ze dat gewoon gepakt van iemands YouTube-kanaal. Kun je al raden wat er vervolgens gebeurde? De originele YouTube-video werd verwijderd, omdat deze werd gedetecteerd als veronderstelde inbreuk op het auteursrecht van de nieuwe Family Guy aflevering.
Moraal: Automatische filters geven grote bedrijven alle macht. Individuele gebruikers worden gezien als schuldig totdat hun onschuld wordt bewezen: Terwijl een verwijdering automatisch plaatsvindt, vergt het ongedaan maken van een onrechtmatige verwijdering een moeizaam gevecht.
Televisieserie Family Guy pakte gewoon een clip van een oud computerspel van iemands YouTube-kanaal. De originele YouTube-video werd verwijderd door de copyrightfilters.Tweet dit!
5. Geheugengaten in het Syrië-archief
Een ander soort filter dat op YouTube wordt gebruikt en door de Europese Commissie wordt onderschreven, is bedoeld om “extremistisch materiaal” te verwijderen. Het probeert verdachte content zoals vlaggen van Islamitische Staat op te sporen. Echter wat het ook vond en verwijderde: tienduizenden video’s waarin wreedheden in Syrië worden gedocumenteerd — in feite heeft het de pogingen om oorlogsmisdaden aan het licht te brengen tot zwijgen gebracht.
Moraal: Filters kunnen de context van een video niet voldoende begrijpen om te bepalen of deze verwijderd zou moeten worden.
Automatische filters op YouTube verwijderden documentaires over wreedheden in Syrië — in feite zijn pogingen om oorlogsmisdaden aan het licht te brengen tot zwijgen gebracht.Tweet dit!
6. Politieke meningsuiting verwijderd
Mijn collega Marietje Schaake heeft beelden van een debat in het Europees Parlement over marteling op YouTube gezet. Haar bijdrage werd verwijderd op grond dat zij in strijd was met de communautaire richtlijnen. Zo werd de burgers in Europa de toegang tot een debat van hun gekozen volksvertegenwoordigers ontzegd. Google gaf later de schuld aan een verkeerd werkend spamfilter.
Moraal: Er zijn geen voorzorgsmaatregelen getroffen om ervoor te zorgen dat zelfs de meest overduidelijk onschuldige politieke meningsuiting niet blijft steken in automatische filters.
Politieke meningsuiting van gekozen volksvertegenwoordigers werd verwijderd. Automatische filters van YouTube verwijderden een video van een debat in het Europees Parlement.Tweet dit!
7. Gemarginaliseerde stemmen overstemd
Sommige soorten filters worden niet gebruikt om content te verwijderen, maar om te classificeren of het acceptabel is voor adverteerders en daardoor in aanmerking komt om er geld mee te verdienen, of geschikt is voor minderjarigen.
Moraal: Reeds gemarginaliseerde gemeenschappen hebben wellicht de grootste kans dat hun uitingen worden weggefilterd.
Automatische filters drukken gemarginaliseerde groepen nog verder in de marge.Tweet dit!
8. Wanneer filters zich tegen artiesten keren
De muzikant Miracle of Sound is een van de velen wiens werk door filters is verwijderd… “namens zichzelf”! Artiesten sluiten deals met platenlabels, platenlabels sluiten deals met bedrijven die filters voeden — en deze filters kunnen dan het verschil niet zien tussen het account van de originele artiest en dat van een inbreukmaker.
Moraal:Rechtmatige, volledig gelicentieerde uploads blijven ook regelmatig steken in filters.
Wanneer filters zich tegen artiesten keren. Filters verwijderen werk van artiest… “namens zichzelf”! Rechtmatige, volledig gelicentieerde uploads zijn niet veilig voor filters.Tweet dit!
9. De risico’s van de wedloop met filters
Geautomatiseerde systemen die weghaal-waarschuwingen versturen zijn in wezen prototypes van filters: ze zijn net als filters op zoek naar inbreuken, maar kunnen niet direct actie ondernemen. Echter, de letterlijk miljoenen klachten die zij veroorzaken worden op hun beurt opgevolgd door systemen die ook geautomatiseerd zijn. Daardoor gaan zij op vergelijkbare manieren in de fout.
In één bijzonder gênant geval meldeWarner Bros. Pictures verschillende van zijn eigen websites aan bij Google als inbreuk makend op het auteursrecht, alsook webwinkels die rechtmatig hun films verkopen. Foutje, bedankt!
Moraal: Zelfs degenen die dergelijke filters hanteren, hebben hun algoritmen niet onder controle.
In één bijzonder gênant geval melde Warner Bros. Pictures verschillende van zijn eigen websites aan bij Google als inbreuk makend op het auteursrecht.Tweet dit!
* * *
Deze gevallen zouden moeten dienen als waarschuwing aan de Europese Commissie en andere overijverige wetgevers:
We mogen automatische filters niet scheidsrechtertje laten spelen in content-geschillen op het internet.Tweet dit!
We kunnen de rechtbanken, een eerlijke rechtsgang of zelfs menselijke tussenkomst niet helemaal uit het proces halen zonder ernstige gevolgen voor de vrijheid van meningsuiting — gevolgen die we niet kunnen accepteren.
Voor zover toegestaan bij wet, heeft de maker afstand gedaan van alle auteursrechten en verwante of naburige rechten op dit werk.
De voorlaatste ronde van de trialoog-onderhandelingen om de laatste hand te leggen aan de formulering van de EU-Auteursrechtenrichtlijn, vond op 3 december plaats. Opnieuw op de agenda: Het omstreden artikel 13, dat onlineplatforms aansprakelijk stelt voor inbreuken op het auteursrecht door hun gebruikers en hen dwingt om uploadfilters te installeren. Hier zijn de bijgewerkte documenten met vier kolommen: artikelen, overwegingen.
Het front voor artikel 13 brokkelt af
In de aanloop naar de onderhandelingen zorgde een lobbybrief aan Europarlementariërs van grote filmindustrie verenigingen en sportbonden voor opschudding. Hun boodschap: zij zijn van mening dat zowel de versies van artikel 13 van het Parlement als die van de Raad ten goede zouden komen aan de grote onlineplatforms — en willen daarom liever niets meer met het hele project te maken hebben. Ze dringen erop aan dat hun sectoren uitdrukkelijk worden uitgesloten van het toepassingsgebied van artikel 13. Behalve in het hoogst onwaarschijnlijke geval dat beide instellingen al hun werk laten vallen en terugkeren naar het oorspronkelijke voorstel van de Commissie uit 2016.
Daarmee verloochenen zij de media-lobby’s die in september veel leden van het Europees Parlement hebben overtuigd van artikel 13 door te beweren — onder het voorwendsel namens “Europese creatieve werkers” te spreken — dat de wet noodzakelijk zou zijn om “cultuur te redden” (vooral in de Parlementaire versie). Deze brief laat de aanhangers van artikel 13 nu eenzaam achter: waarom willen degenen die wij met de wet dachten te redden er plotseling niets meer mee te maken hebben?
Dit is waar we na twee jaar debatteren en onderhandelingen zijn aanbeland:
Kiezers zien artikel 13 niet zitten — de petitie ertegen breekt alle records en nadert snel de 4 miljoen handtekeningen
Het kan redelijkerwijs niet langer worden ontkend: artikel 13 was van meet af aan een misvatting. In plaats van de probleemstelling helder te formuleren en toe te werken naar een evenwichtige oplossing, probeerden wetgevers het auteursrecht te gebruiken om de macht te herschikken tussen de verschillende grote industrieën, zonder rekening te houden met de nevenschade die zij veroorzaken. In plaats van deze zorgen op te lossen en op een redelijke middenweg uit te komen hebben deze onderhandelingen het water nog meer vertroebeld.
Hoe nu verder?
Als het probleem dat we willen oplossen is dat YouTube te weinig betaalt aan de muziekindustrie, dan is er een oplossing: laten we platforms, waar veel inbreuk op het auteursrecht plaatsvindt, verplichten om licenties van auteursrechtenorganisaties te nemen — en in ruil daarvoor de moderne remix- en fancultuur legaliseren. Dit is mogelijk zonder vast te lopen in de misvatting dat uploadfilters meer problemen oplossen dan zij veroorzaken — en zonder innovatieve start-ups en platforms te belasten die niet eens te maken hebben met inbreuken op het auteursrecht.
Maar als we het er niet eens over eens kunnen worden dat dit het is dat we willen bereiken — dan is er maar één redelijke uitweg: laat artikel 13 geheel vallen en de richtlijn terugsturen naar de tekentafel.
Voor zover toegestaan bij wet, heeft de maker afstand gedaan van alle auteursrechten en verwante of naburige rechten op dit werk.
Bij elke blogpost of update die ik schrijf, probeer ik te toe te lichten waarom de dag van vandaag bepalend is in de onderhandelingen over de hervorming van het auteursrecht. Het wetgevingsproces lijkt misschien eindeloos en herhalend — inderdaad, dezelfde kritiek op de artikelen 11 en 13 geldt vandaag de dag, net als een jaar geleden, maar feit is dat we het einde naderen. Elke vergadering brengt ons een stap dichter bij een beklonken besluit.
Vanavond houden de onderhandelaars van het Europees Parlement en de Raad de derde ondoorzichtige trialoog-bijeenkomst achter gesloten deuren. Op de ontwerpagenda van vandaag vindt u enkele van de meest omstreden artikelen, waaronder artikel 11 over de linkbelasting en artikel 13 over uploadfilters. Een paar weken geleden hebben we uitgelegd waar individuele regeringen van de lidstaten in deze kwesties staan. Omdat ze in de onderhandelingen vertegenwoordigd worden door het Oostenrijkse voorzitterschap van de Raad, zullen we vanavond zien of ze hun aanpak hebben verzacht of verhard.
Voorlopig vindt u hier de nieuwe compromisvoorstellen van de Europese Commissie. Een goede indicatie van hoe ver de besprekingen zijn gekomen, zijn de vierkolomdocumenten, waarin het oorspronkelijke voorstel van de Commissie en de suggesties van het Europees Parlement en van de Raad naast elkaar worden geplaatst. De vierde kolom wordt gevuld wanneer er een compromis is gevonden. Zoals u kunt zien, is de compromiskolom nog steeds grotendeels leeg voor zowel de overwegingen als de artikelen. De tijd dringt, als het dossier deze zittingsperiode moet worden afgerond, moeten de onderhandelingen tot een einde komen.
Net nu de wetgevers zich ijlen om tot een besluit te komen, zo zijn de lobbyinspanningen ook weer toegenomen. Of het nu in de vorm van gratis concerten of chique diners is, grote contentbedrijven hebben de onderhandelaars gevolgd naar Straatsburg en weer terug, en nog gauw hun favoriete memo’s naar binnen gesmokkeld. Zo hebben zowel YouTube-CEO Susan Wojcicki als de vertegenwoordigers van de muziekindustrie concurrerende opiniestukken geschreven voor de Financial Times, maar geen van beiden heeft het publieke belang voor ogen.
Vandaag leg ik in de Financial Times uit waarom ze het beiden bij het verkeerde eind hebben en hoe we het internet kunnen beschermen tegen automatische uploadfilters. Artikel 13 had moeten leiden tot extra inkomsten voor auteurs, maar geen van zijn aanhangers kan overtuigend uitleggen hoe dit dan wordt bereikt. De bedreiging voor fundamentele rechten is intussen duidelijk. Ik betoog dat voorzieningen waar creatieve makers daadwerkelijk van profiteren, zoals oneerlijke contractvoorwaarden, niet de aandacht krijgen die ze verdienen en in de trialoog verloren dreigen te gaan. Het getouwtrek tussen de belangen van grote bedrijven leidt af van dergelijke haalbare oplossingen.
Positief is dat het gevaar lijkt te zijn afgewend dat bestaande onderwijsuitzonderingen beperkt kunnen worden als gevolg van de hervorming van het auteursrecht: Artikel 17bis bevat nu een formulering die duidelijk maakt dat wat vandaag toegestaan is voor onderwijsdoeleinden legaal kan blijven.
Er is ook een kans dat de onderhandelaars vanavond uiteindelijk overeen zullen komen dat de beperking op het auteursrecht voor tekst- & data mining niet alleen ten goede zou moeten komen aan universiteiten, maar ook aan data-journalisten, start-ups en andere commerciële partijen. Het verplicht stellen van deze uitzondering voor commerciële tekst- & datamining (artikel 3bis) voor alle EU-landen is een prominent punt op de trialoogagenda van vanavond. Sommige nationale regeringen verzetten zich nog steeds tegen deze verandering, maar misschien begint het tot hen door te dringen dat ze hun ambities om de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie in Europa te ondersteunen, zouden saboteren als bedrijven dergelijke technologieën alleen met de uitdrukkelijke toestemming van duizenden auteursrechthouders kunnen gebruiken.
Dus neem, nu het einde van de onderhandelingen in zicht komt, neem contact op met je volksvertegenwoordigers, lobby bij je regeringen in de Raad en eis dat zij voorschriften verwijderen die onze online vrijheden bedreigen, ten gunste van bepalingen die de scheppers daadwerkelijk ten goede zouden komen — het doel waar alle onderhandelende partijen het over eens zijn.
Voor zover toegestaan bij wet, heeft de maker afstand gedaan van alle auteursrechten en verwante of naburige rechten op dit werk.
De thuiskopieheffing komt voort uit een misverstand over het doel van auteursrecht. Auteursrecht is niet bedoeld om makers te compenseren voor elk gebruik van hun werk. Het is bedoeld om de creativiteit en inventiviteit te bevorderen.
Het auteursrecht is een beperking van de rechten van het publiek. De beperkingen die de wet stelt geven bepaalde rechten terug aan het publiek. Die beperkingen zijn zowel wettelijk als eerlijk en praktisch, zoals het recht om een thuiskopie te maken voor eigen gebruik.
Het vrij mogen gebruiken en delen van kennis en cultuur is de normale situatie. We hebben meer gebruikersrechten nodig, niet minder.
Double payment? Nice try!
Thuiskopieheffing is compensatie voor niet geleden schade
Consumenten worden benadeeld — in veel gevallen betalen ze dubbel of zelfs driedubbel voor het maken van een zelfde privé-kopie. Dit systeem verstoort de markt door economische schade te compenseren die niet duidelijk is aangetoond — er is geen onafhankelijke geloofwaardige studie hierover gepubliceerd.
Volgens het TNO-rapport “Systematiek voor thuiskopieheffing” uit het Eerste Kamer-dossier over het Auteursrechtbeleid, is (p25) “de hoeveelheid schade nergens uitgewerkt en is het omstreden of er überhaupt schade wordt geleden”.
Dalende trend, stijgende opbrengsten, hoge kosten
Volgens het Jaarverslag 2017 van Stichting de Thuiskopie heeft de stichting over de jaren 2013 t/m 2016 gemiddeld 41 miljoen euro opgehaald. De opbrengst in 2017 was zelfs 44,2 miljoen euro, in 2016 was dat nog 30,1 miljoen.
Een onderzoek gepubliceerd door Digital Europe toont aan, dat het voor elke euro 51,2 cent kost om de EU-thuiskopieheffing in te zamelen. Dit maakt de thuiskopieheffing een zeer inefficiënte heffing.
Economische schadepost van half miljard euro in vijf jaar
De branchevereniging Digital Europe — het samenwerkingsorgaan van Europese elektronicamerken en brancheorganisaties — heeft berekend dat de oprichting en uitvoering van het Nederlandse systeem 50 miljoen euro kost, terwijl er tot 2017 niet meer dan 40 miljoen euro (excl BTW) wordt ingezameld.
Dat brengt, inclusief BTW, de totale economische schade op circa 100 miljoen per jaar, ofwel bijna een half miljard euro over een periode van vijf jaar.
De heffing is niet billijk, en een cadeau aan auteursrechtorganisaties die de kosten en complexiteit van het wettelijk opnieuw gebruiken van content verder zal doen toenemen.
De economische verspilling van de thuiskopieheffing gaat richting 1 miljard euro in tien jaar.
De tarieven moeten omlaag
Ook onder de bestaande wetgeving zouden de tarieven verlaagd moeten worden. Er is immers sprake van een dalende trend in de hoeveelheid thuiskopieën.
Er zouden geen nieuwe heffingen bij mogen komen. De nieuw bedachte heffing op opslag in de cloud die voor sommige voorwerpen geldt zou teruggedraaid moeten worden, en de consumenten die deze opslag reeds betaald hebben zouden moeten worden gecompenseerd.
Nog beter is afschaffing thuiskopieheffing
Finland heeft inmiddels de thuiskopieheffing op digitale apparaten weer afgeschaft. In de “digitale interne markt” leggen 22 van de 28 EU-lidstaten een heffing op. Het feit dat de regels niet overal in Europa hetzelfde zijn, geeft sommigen een oneerlijk voordeel en belemmert de eerlijke concurrentie.
De inspanningen van de trialoog (overlegprocedure in het wetgevend proces tussen vertegenwoordigers van het Europees Parlement, Raad en Commissie) achter gesloten deuren om de EU-auteursrechtrichtlijn te voltooien, worden voortgezet. Het voorzitterschap van de Europese Raad, momenteel in handen van Oostenrijk, heeft inmiddels een nieuw voorstel laten rondgaan, voor een compromis tussen de verschillende ontwerpen die momenteel op tafel liggen voor de controversiële artikelen 11 en 13.
Politieke krant en website Politico Europe heeft de documenten hier gepubliceerd. Onder dit laatste voorstel zouden zowel uploadfilters als de “linktaks” moeten blijven — met een paar veranderingen ten goede, en andere ten kwade.
* * *
Uploadfilters
Laten we niet vergeten: in zijn definitieve standpunt had het Europees Parlement (EP) alles in het werk gesteld om te voorkomen dat uploadfilters specifiek worden genoemd, om de massale publieke kritiek op die maatregel te voorkomen. De uiteindelijke tekst was echter nog erger: online platforms worden onontkoombaar aansprakelijk gesteld voor elke inbreuk op het auteursrecht door hun gebruikers, ongeacht de actie die ze ondernemen. Zelfs het strengste uploadfilter ter wereld kan onmogelijk 100% van de niet-gelicentieerde content vangen.
Dit vormt de aanleiding voor YouTube’s nieuwste lobbyinspanningenten gunste van uploadfilters en tegen het voorstel van het EP voor onontkoombare aansprakelijkheid. Velen houden dit voor lobbyen tegen artikel 13 als geheel — dat is niet zo. In de Financial Times van maandag 12 november heeft YouTube uitgelegd dat ze heel blij zouden zijn met een wet die iedereen dwingt te bouwen (of vermoedelijk, van hen in licentie te nemen) wat ze zelf al hebben geïnstalleerd: uploadfilters zoals “Content ID”.
In dit laatste ontwerp kiest het Voorzitterschap van de Europese Raad de kant van YouTube, die teruggaat tot het expliciet voorschrijven van uploadfilters. De Raad stelt twee alternatieve opties voor om deze eis te formuleren, maar deze komen in feite neer op:
Platforms zijn aansprakelijk voor alle inbreuken op het auteursrecht gepleegd door hun gebruikers, BEHALVE als zij
samenwerken met rechtenhouders
door het uitvoeren van “effectieve en evenredige maatregelen”, om te voorkomen dat werken, waarvan zij op de hoogte zijn gesteld, ooit online zullen gaan
het vaststellen van dergelijke maatregelen moet rekening houden met “passende en doeltreffende technologieën”
Op grond van deze tekst moeten zo mogelijk uploadfilters overal worden geïmplementeerd: voor al je uploads is voorafgaande toestemming vereist van foutgevoelige copyright-bots.
Wat de goede kant betreft, lijkt het voorzitterschap van de Europese Raad open te staan voor de uitzondering van het Parlement voor platforms van kleine en micro-ondernemingen. Het neemt ook de beter geformuleerde uitzondering van het EP over voor open source code sharing-platforms zoals GitHub.
De Raad voegt een bewoording toe dat de genomen maatregelen “geen afbreuk zullen doen aan rechtmatig gebruik, zoals gebruik in het kader van uitzonderingen en beperkingen” — hoewel het onduidelijk blijft hoe dat kan worden bereikt, omdat uploadfilters in principe niet in staat zijn inbreuk op het auteursrecht te onderscheiden van legitiem gebruik, zoals parodie. Deze clausule kan echter het in de toekomst aanvechten van uploadfilters in de rechtszaal helpen.
Aan de slechte kant verwerpt de Raad de inspanningen van het Parlement voor een sterker klachtenmechanisme dat beoordelingen door mensen en een onafhankelijke instantie voor conflictoplossing vereist. In plaats daarvan neemt het de eis van het EP over dat vergunningen die door een platform zijn afgesloten, zelfs niet noodzakelijkerwijs betrekking hebben op het gebruik van deze werken door de gebruikers van dat platform. Dus, bijvoorbeeld, zelfs als YouTube een licentie neemt om een filmtrailer te tonen, kan die licentie je als individuele YouTuber nog steeds beletten om die trailer in je eigen uploads te gebruiken.
De Raad neemt het wensdenken van het Parlement niet over dat vrijwillige dialogen met bedrijven ervoor zouden moeten zorgen “dat automatische blokkering van content wordt voorkomen” — een waandenkbeeld dat veel commentatoren ten onrechte hadden aanvaard als geruststelling dat artikel 13 niet zou leiden tot uploadfilters.
* * *
Linktaks
Wat de “linkbelasting” betreft, blijft de Raad grotendeels vasthouden aan zijn standpunt: het wil dat de verplichting blijft bestaan om zelfs voor korte fragmenten van nieuwsartikelen een licentie te nemen gedurende één jaar vanaf de publicatie van een artikel, in plaats van vijf, zoals het Europees Parlement heeft voorgesteld.
In een positieve ontwikkeling neemt het voorzitterschap van de Raad de verduidelijking van het EP over dat ten minste de feiten in nieuwsartikelen als zodanig niet moeten worden beschermd. Dus journalisten zouden in hun eigen woorden mogen vermelden wat ze in een ander nieuwsbericht lezen.
De Raad slaagt er niet in om hyperlinks duidelijk uit te sluiten — zelfs linkjes die niet vergezeld gaan van fragmenten uit het artikel. Het is niet ongebruikelijk dat de URL’s van nieuwsartikelen zelf de kop van het artikel bevatten. Hoewel de Raad “niet-substantiële gedeelten” van artikelen wil uitsluiten van het vereisen van een licentie, is het niet zeker dat berichtkoppen tellen als niet-substantieel. (De clausule van de Raad die de daad van “hyperlinken toestaat wanneer deze geen mededeling aan het publiek” zijn, zou in dergelijke gevallen niet opgaan, aangezien het weergeven van de kop in feite een dergelijke mededeling aan het publiek zou vormen.)
De Raad blijft verlangen het recht alleen van toepassing te laten zijn op in de EU gevestigde nieuwsbronnen — wat in feite zou kunnen betekenen dat er minder links en vermeldingen in zoekmachines, sociale netwerken en aggregators voor Europese sites zijn, wat hen in een wereldwijd nadeel plaatst.
Zij stelt echter ook voor dat nieuwssites desgewenst gratis licenties mogen verlenen, als ze dat willen — in tegenstelling tot het Parlement, dat stelde dat het vermelden van een artikel in een zoekmachine niet als voldoende tegenprestatie moet worden beschouwd voor het reproduceren van fragmenten ervan.
Tot slot neemt het voorzitterschap van de Raad de formulering van het EP over dat het doel van de “linktaks” is “de beschikbaarheid van betrouwbare informatie te bevorderen”, hoewel het, zoals ik heb betoogd, naar verwachting het tegenovergestelde effect zal hebben, het zal nepnieuws bevorderen.
* * *
De EU-lidstaten zullen dit compromisvoorstel op 15 november bespreken. De volgende trialoog met de Commissie en de Raad vindt vervolgens plaats op 26 november. Nationale overheden hebben nog steeds de kans om te luisteren naar de publieke kritiek op uploadfilters en de “linktaks” en te vragen om fundamentele wijzigingen voor een eerlijk compromis.
Voor zover toegestaan bij wet, heeft de maker afstand gedaan van alle auteursrechten en verwante of naburige rechten op dit werk.
Op donderdag 25 oktober vond de tweede trialoogonderhandeling plaats over de EU-hervorming van het auteursrecht. Hierin proberen het Europees Parlement en de Euopese Raad (die de regeringen van de lidstaten vertegenwoordigen) een compromis te bereiken tussen hun standpunten. De conceptagenda van de trialoog en de nieuwe compromisvoorstellen zijn hier te vinden.
Waar de EU-lidstaten staan
Hieraan voorafgaand hebben regeringen van de lidstaten hun standpunten besproken. Dit is waar de verschillende landen momenteel staan ten opzichte van de belangrijkste omstreden artikelen – de voorstellen die een “linktaks” resp. een uploadfilter willen invoeren:
Land
“Linktaks”
Uploadfilters
België
sceptisch
sceptisch
Bulgarije
Cyprus
breid het uit
Denemarken
beperk het
Duitsland
beperk het
sceptisch
Estland
Finland
gekant tegen
Frankrijk
breid het uit
breid het uit
Griekenland
breid het uit
voor
Hongarije
voor
voor
Ierland
beperk het
voor
Italië
gekant tegen
gekant tegen
Kroatië
beperk het
Letland
beperk het
Land
“Linktaks”
Uploadfilters
Litouwen
beperk het
Luxemburg
sceptisch
beperk het
Malta
beperk het
Nederland
gekant tegen
sceptisch
Oostenrijk
voor
voor
Polen
Portugal
voor
voor
Roemenië
Slovenië
gekant tegen
Slowakije
sceptisch
beperk het
Spanje
breid het uit
breid het uit
Tsjechië
gekant tegen
beperk het
VK
voor
beperk het
Zweden
sceptisch
beperk het
Legenda:
gekant tegen
Wil dit artikel schrappen
sceptisch
Vindt geen van de huidige opties acceptabel
beperk het
Ondersteunt een beperkte versie, bijv. met een smallere reikwijdte of meer waarborgen
voor
Ondersteunt het voorstel
breid het uit
Ondersteunt een uitgebreide versie, bijv. met bredere reikwijdte of minder waarborgen
Is er een meerderheid?
Om door de Raad te heen komen, heeft een wet de steun nodig van ten minste 55% van de lidstaten, die samen ten minste 65% van de EU-bevolking moeten vertegenwoordigen.
Als alleen de landen die hierboven zijn gemarkeerd als tegen een artikel tegen de wet stemmen, is die aangenomen.
Duitsland, België, Nederland, Finland en Slovenië hebben de vorige keer tegen het voorstel gestemd — als deze oppositie standhoudt en Italië sluit zich aan zij veranderde onder de nieuwe regering haar standpunt), dan zou het voorstel ternauwernood worden verworpen, en net de drempel van 65% overschrijden (zie een berekeningstool hier). De meest invloedrijke en minst zekere stem is die van Duitsland.
Een verrassingsaanval op onderwijs
Helaas is er een nieuw probleem ontstaan bij de onderhandelingen over de uitzonderingen op het auteursrecht: de Europese Raad bedreigt de bestaande uitzonderingen op het auteursrecht voor onderzoek en onderwijs. Op dit moment staan alle EU-lidstaten het gebruik van door auteursrecht beschermde werken tot op zekere hoogte toe voor onderzoek en onderwijs. Over het algemeen vereisen deze uitzonderingen voor onderwijsdoeleinden geen technische maatregelen om ervoor te zorgen dat alleen studenten toegang hebben tot de content. Verscheidene lidstaten staan het online gebruik van de onderwijsuitzondering beslist toe.
Het Parlement is van mening dat de nieuwe verplichte uitzondering voor het onderwijs een gemeenschappelijke norm voor de hele EU moet bieden om grensoverschrijdende onderwijsactiviteiten mogelijk te maken. Dit omdat de bestaande onderwijs-uitzonderingen altijd gebonden zijn aan één land. De nieuwe, verplichte uitzondering op het onderwijs mag in geen geval beperken wat voor onderzoek en onderwijs is toegestaan onder de huidige, facultatieve uitzondering.
Daarentegen heeft de Raad nu volledig uit het niets een nieuw artikel 17bis voorgesteld. Hierin staat dat bestaande uitzonderingen voor onderwijs, tekst- en datamining of bewaring alleen kunnen worden gehandhaafd voorzover ze niet in tegenspraak zijn met de regels van de nieuw ingevoerde verplichte uitzonderingen. In het geval van lesgeven zou dit betekenen dat uitzonderingen voor het nationale onderwijs die geen beperking van de toegang tot het educatieve materiaal vereisen door gebruik te maken van een “beveiligde elektronische omgeving” niet langer van toepassing zijn!
Dit draaft veel te ver door, aangezien het doel van de nieuwe verplichte uitzonderingen was om onderzoek en onderwijs te vergemakkelijken, niet om nieuwe belemmeringen op te werpen. Indien als gevolg van de nieuwe verplichte onderwijsuitzondering, in sommige landen onderwijsactiviteiten, die altijd legaal waren, niet langer legaal zouden zijn, dan zou de hervorming op spectaculaire wijze de plank misslaan op zelfs haar meest bescheiden doel: onderzoek en onderwijs faciliteren. Het is daarom van het allergrootste belang dat het Parlement er met klem op aandringt dat elke uitzondering op het auteursrecht die volgens de bestaande EU-wetgeving inzake auteursrecht legaal is, legaal blijft, ook als deze nieuwe richtlijn wordt aangenomen.
Andere kwesties
Goed nieuws: het recht van de organisatoren van sportevenementen lijkt een stille dood te sterven, geen enkele lidstaat heeft duidelijk zijn steun uitgesproken voor dit idee van het Parlement.
Op de onderbelichte kwestie van tekst- en datamining is er een kans op verbetering: België, Finland, Duitsland, Nederland, Italië, Estland en Tsjechië ondersteunen uitbreiding van de reikwijdte van de voorgestelde beperking op het auteursrecht, die van cruciaal belang zou zijn voor de Europese bedrijven die zich bezighouden met kunstmatige intelligentie.
Voor zover toegestaan bij wet, heeft de maker afstand gedaan van alle auteursrechten en verwante of naburige rechten op dit werk.
