Zo’n titel belooft nogal wat, nietwaar? Maar om dit onderwerp goed toe te lichten is er eerst enige kennis vereist van de economie, waarmee we jullie helaas twee alinea’s moeten tergen voordat het echt interessant wordt. De economie kent vier typen goederen, afhankelijk van de vragen of een goed uitsluitbaar is en/of een goed rivaliserend is. Dat zijn grote woorden die het volgende betekenen: als een goed uitsluitbaar is, betekent het dat als ik het heb, ik jou kan verhinderen het ook te hebben. Als ik een beperkt stuk grond heb, kan ik er een hek omheen zetten. Als een goed rivaliserend is, betekent het dat als ik iets bezit, dat jij het niet kunt hebben, bijvoorbeeld een brood.
En zo krijgen we een 2×2 tabel waarin goederen verdeeld worden aan de hand van deze vragen. Private goederen zijn zowel uitsluitbaar als rivaliserend, clubgoederen zijn niet rivaliserend, maar wel uitsluitbaar, en publieke goederen zijn zowel niet-uitsluitbaar als non-rivaliserend. Daarnaast zijn er nog ‘common pool’ resources die wel rivaliserend zijn, maar niet uitsluitbaar, zoals een bos of de vis in de oceaan. Die laatste categorie is niet zo relevant voor het volgende verhaal, aangezien de non-rivalisatie van digitale kopieën inmiddels erkend is.
Er berust auteursrecht op private en fysieke goederen zoals cd’s en dvd’s en video’s. Deze zijn zowel rivaliserend – wat jij hebt, heb ik niet – als uitsluitbaar. Je moet toch echt eerst een cd-winkel in en een aankoop doen. Tegenwoordig kun je muziek en films ook zonder fysiek bezit beluisteren en bekijken. De rol van cd’s en dvd’s en video’s is overgenomen door het publieke goed van de digitale kopie, wat zowel non-rivaliserend is als non-uitsluitbaar. De techniek schepte ooit de mogelijkheid tot het creëren van deze private goederen, en de techniek neemt de noodzaak weg om fysieke informatiedragers te gebruiken voor het verspreiden van informatie. Toch is het auteursrecht niet aan deze gewijzigde situatie aangepast.
Lees verder
