Wietze Brandsma

CETA versterkt de macht van multinationals

21 november 2019 door Wietze Brandsma Reageer

Handelsovereenkomsten zoals CETA gaan niet zozeer over het afschaffen van de handelstarieven en handelsblokkades, deze zijn namelijk al minimaal. De verdragen hebben niets met vrijhandel te maken: het gaat over intellectuele eigendom en geschillenbeslechting; de grote begunstigden zijn waarschijnlijk farmaceutische bedrijven en bedrijven die overheden willen aanklagen.

Nederland moet het handelsverdrag met Canada, CETA, nog ratificeren. Op 6 november 2019 vond er over CETA een hoorzitting in de Tweede Kamer plaats. Belangrijkste bezwaar is het ‘Investor Court System‘ (ICS), een versie van de zogenaamde/zogenoemde “beslechting van geschillen tussen investeerders en staten” (ISDS).

Verdienmodel voor multinationals, kostenpost voor belastingbetalers

Geschillenbeslechting (ISDS, ICS) in internationale handelsverdragen lijkt steeds meer als verdienmodel te worden toegepast om multinationals rijk te laten worden ten koste van de gewone mensen.

Onder de Noord-Amerikaanse vrijhandelsovereenkomst NAFTA maakte farmaceutische gigant Eli Lilly gebruik van ISDS om 500 miljoen dollar aan schadevergoeding te eisen van Canada. Eli Lilly beweerde dat Canada hun “eigendom heeft onteigend”, wegens het niet toekennen van twee patenten.

Het probleem was dat Canada deze twee patenten had afgewezen omdat het bedrijf niet kon bewijzen dat de gepatenteerde medicijnen daadwerkelijk werkten. Na een duur proces van vele jaren verloor Eli Lilly zijn wereldvreemde poging om Canada een half miljard dollar te laten betalen voor het verwerpen van zijn zwakke patenten.

Voor internationale bedrijven zijn deze bedrijfsmodellen een loterij waarbij overheden nooit kunnen winnen. Dit laat zien waarom de ISDS-bepalingen zo’n probleem zijn, zelfs als regeringen uiteindelijk in het gelijk gesteld worden.

Dure medicijnen door handelsakkoorden

Een ander punt van kritiek is dat de intellectuele eigendomsbepalingen in CETA grote gevestigde ondernemingen lijken te bevoordelen, ten koste van middelgrote bedrijven en startups, die met innovatieve technieken waarde kunnen creëren voor de economie, en voor groei van de werkgelegenheid zorgen.

Ondanks de vele studies die de negatieve gevolgen voor de toegang tot geneesmiddelen tonen, blijven patentvoorstellen met negatieve gevolgen worden doorgedrukt in handelsakkoorden.

Maatregelen zoals de exclusiviteit van gegevens en uitbreidingen van de patenttermijn over geneesmiddelen worden gepusht door de farmaceutische industrie en gesteund door de regeringen van sommige lidstaten.

De nagel aan de doodskist van ISDS

De EU heeft ISDS voor interne bilaterale overeenkomsten weer ingetrokken nadat het hoogste gerechtshof het ongeldig had verklaard. En ISDS is alweer uit de omvangrijke Aziatische handelsovereenkomst RCEP geschrapt, nog voordat deze van start is gegaan.

De teruggang van ISDS maakt deel uit van een grotere trend voor de investeringsbescherming en ICS die al enige tijd aan de gang is. Dat laat nog steeds veel giftige ISDS-clausules in oudere investerings- en handelsverdragen over, maar het tij is aan het keren.

Multinationals worden nog machtiger

Handelsverdragen als CETA versterken de macht van multinationals. De negatieve gevolgen van investeringsbescherming en ICS voor overheden en belastingbetalers worden steeds zichtbaarder. De normen voor bescherming van ons milieu staan hierdoor onder druk. Ook ligt misbruik van patent- en auteursrecht op de loer. Deze afspraken ondermijnen ons nationale rechtssysteem. Ze zorgen ervoor dat wij onze regelgevingen verplicht moeten aanpassen. Daarbij is investeringsbescherming ook niet nodig in een verdrag tussen twee goed ontwikkelde rechtsstaten.

Nederland moet CETA afwijzen

CETA bevoordeelt de huidige multinationals ten koste van belastingbetalers en het MKB, onder andere door geschillenbeslechting via ISDS / ICS en oneerlijke intellectuele eigendomsbepalingen. Nederland heeft de mogelijkheid om CETA in de huidige vorm af te wijzen.

Toekomstige, transparante onderhandelingen moeten als uitgangspunt hebben: eerlijke handel, bescherming van mens en milieu, burgerrechten en vrije informatie.

P.S. CETA is TTIP via de achterdeur

CETA biedt naast bescherming voor Canadese bedrijven ook een sluiproute voor Amerikaanse bedrijven om een beroep te doen op de CETA-rechten.

In zijn satirisch programma riep Arjen Lubach al in 2015 op om ISDS uit het CETA verdrag te schrappen:

Leenstelsel afschaffen is goed voor de economie

18 september 2019 door Wietze Brandsma Reageer

Voor de middenklasse dreigt het er steeds slechter in plaats van beter op worden. “Heel normale gezinnen” lijden onder de problemen van een te hoge lastendruk, minder werkzekerheid en alleen kunnen studeren met een lening. De nationale studieschuld was in 2017 al gestegen naar 11,2 miljard euro.

Tweede Kamer — Interieur van het Nederlandse Parlement

Het leenstelsel is een mislukt experiment

Afschaffing van het leenstelsel heeft nu een Kamermeerderheid. Door het afschaffen van de basisbeurs glijden we af naar de Amerikaanse situatie, waar de ‘student debt crisis‘ de inkomensongelijkheid verergert en de stabiliteit van de gehele economie onder druk zet.

Dat de lening over een periode van 35 jaar naar draagkracht moet worden afbetaald, kan ook worden gezien als een teken van falend beleid: de behoefte van individuen om te vertrouwen op inkomensafhankelijke regelingen om wanbetaling te voorkomen is een belangrijk symptoom van de onhoudbare last die ons systeem van studieleningen op de kredietnemers legt.

Het kabinet moet de studieschulden kwijtschelden

Voor gezinnen hebben de studieschulden een negatieve impact op belangrijke financiële beslissingen, zoals huiseigendom, pensioenspaarregelingen en de oprichting van nieuwe bedrijven. Dit alles wekt de indruk dat zelfs kredietnemers die met succes hun leningen afbetalen, als gevolg daarvan een last ondervinden. Maar een oplossing ligt voor de hand: studieschulden betalen zichzelf niet terug.

Een Amerikaans onderzoek stelt vast dat de kwijtschelding van de schuld van studenten een bescheiden stimulans zou zijn voor de macro-economie. Het zou de vraag naar arbeid doen toenemen en daardoor de werkloosheid licht doen afnemen.

Investeren in de middenklasse is investeren in de economie

Hoger onderwijs is de ladder naar de middenklasse. Het kabinet wil een een investeringsfonds voor Nederland om tientallen miljarden te investeren in de economie.

Aangezien de studieschuldenlast de financiële situatie van de gezinnen verslechtert en deze zwakte een van de belangrijkste mechanismen is die de economische groei afremt, ligt hier een prachtige kans voor Minister Hoekstra om te investeren in de economie door een nieuwe basisbeurs te creëren voor de middenklasse en studenten die in deze categorie vallen te compenseren voor de schuld die zij de afgelopen jaren hebben opgebouwd.

Lang leve de kenniseconomie!

20 mei 2019 door Wietze Brandsma

In het eindspel van de Copyright Directive namen de mediabedrijven hun creatieve collega’s nog flink te grazen, door het laten schrappen van clausules die de rechten van creatieve makers op een eerlijke compensatie door mediabedrijven zouden moeten beschermen. De realiteit is echter dat de Copyright Directive altijd slecht zou zijn voor auteurs, journalisten en artiesten.

Het zal voor creatieve makers de mogelijkheden beperken, doordat de verplichte uploadfilters onafhankelijke media- en technologiebedrijven uit de markt zullen drukken, wegens de torenhoge kosten ervan en desondanks nog steeds de enorme risico’s op aansprakelijkheid.

Op de korte termijn zullen grote mediabedrijven profiteren door het uitschakelen van kleine concurrenten en ze op te kopen, maar dat voordeel zal snel vervliegen. De Amerikaanse technologiereuzen zullen alleen maar groter en moeilijker te temmen worden.

Europees Parlement dient belangen grote bedrijven

Het Europees Parlement heeft er op 26 maart 2019 voor gekozen om auteursrechtexperts te negeren, de speciale VN-rapporteur voor de vrijheid van meningsuiting te negeren, en vooral uw stem te negeren en heeft voor uploadfilters en ‘linktaks’ gestemd.

Gastauteur Menso Heus heeft op Follow the Money al de argumentatie weerlegt waarop Jan Kuitenbrouwer de legitieme argumenten van de tegenstanders in twijfel trekt. Het symptoom mag dan Silicon Valley zijn, maar het probleem is dat het om diepgewortelde belangen van de copyright-industrie gaat.

Europeanen hebben het recht om deel te nemen aan de processen van de EU. Het Europees Parlement heeft meer invloed dan ooit op zaken als databescherming en intellectueel eigendom. Ga vooral stemmen op 23 mei: de Europese burgers hebben nu juist meer macht!

Kuitenbrouwer noemt in zijn lofzang op het uploadfilter ook de Piratenpartij. Wij hebben de Nederlandse burgers op de hoogte kunnen houden van de onderhandelingen achter gesloten deuren in het trilogen overleg, dankzij Julia Reda die namens de Duitse Piraten in het Europarlement zit.

Het auteursrecht is de uitzondering, het publieke domein de regel

Om gelijk maar een misverstand recht te zetten: het auteursrecht is niet bedoeld om makers te compenseren voor elk gebruik van hun werk. Wetten zijn bedoeld om de gemeenschap te dienen, en met de Auteurswet is het niet anders. Het auteursrecht is bedoeld om de creatieve makers in staat te stellen bij te dragen aan het algemeen cultuurgoed, het zgn. ‘publieke domein’. Het vrij mogen gebruiken en delen van kennis en cultuur is de normale situatie. Maar dat publieke belang wordt niet gediend, tenzij er beperkingen zijn aan het auteursrecht waardoor nieuwe generaties op de eerdere bijdragen kunnen bouwen en becommentariëren. De Piratenpartij wil het auteursrecht hervormen zodat het ten goede komt aan auteurs en artiesten, in plaats van aan de copyright-industrie.

De economie van het intellectuele eigendom werkt niet in het voordeel van artiesten. Auteursrecht-monopolies herverdelen het inkomen naar boven. De financiële voordelen komen vooral ten goede aan uitgevers en platenmaatschappijen. Het verlenen van steeds meer monopolie rechten aan ‘Intellectual Property‘-rechtenhouders is voor wetgevers een valkuil van een op geloof gebaseerde voodoo-economie. Het commerciële nut van een monopolie op een boek heeft een kortere houdbaarheid dan het werkelijk door het auteursrecht verleende monopolie.

Nieuws dat je niet mag delen…

Dat u een stuk op Follow the Money kunt lezen, komt omdat Follow the Money op innovatieve wijze de kracht van het internet benut, namelijk: ‘community building‘. Betalende abonnees die u kennis laten maken met Follow the Money door een courtesy-link te delen. Het is maar de vraag of dat in de toekomst ook zo blijft.

Volgens artikel 15 (voorheen artikel 11), de beruchte ‘linktaks’, vallen teksten die meer dan “enkele woorden of zeer korte fragmenten” uit een nieuwsverhaal bevatten onder een nieuwe vorm van exclusieve rechten voor nieuwsuitgevers, en moeten ze worden gelicentieerd en betaald door degene die de tekst citeert. Erger nog, het uiteindelijke ontwerp bevat geen uitzonderingen om kleine en niet-commerciële diensten, waaronder ook uw persoonlijke blog, te beschermen. Het ontwerp geeft nieuwsbedrijven niet alleen het recht om links naar hun artikelen in rekening te brengen — het geeft hen ook het recht om links naar die artikelen te verbieden (waar zo’n link een citaat uit het artikel bevat) zodat websites critici die over hun artikelen schrijven de mond kunnen snoeren.

De ervaring met soortgelijke wetten in Duitsland en Spanje doet ernstige twijfels rijzen over de verwachte voordelen, terwijl de negatieve gevolgen zeer reëel zouden zijn. Ondernemers zullen aarzelen om nieuwe projecten te starten. Europa zal elke kans verliezen om een belangrijke rol te spelen op het wereldtoneel.

Monopolies zijn het probleem

Alleen grote Amerikaanse internetbedrijven zoals Google of Facebook hebben de technologie en de middelen om de vereiste uploadfilters te bouwen. Het ‘Content-ID’-systeem op YouTube heeft 100 miljoen dollar gekost, een zeer beperkt copyrightfilter dat alleen naar video’s kijkt en alleen inzendingen blokkeert van een selecte groep van vooraf gescreende rechtenhouders.

Europese bedrijven zullen dus gedwongen worden om hun gegevens aan hen over te dragen, waardoor de onafhankelijkheid van de Europese technologie-industrie en de privacy van onze gebruikers in gevaar komt. Onze Europese bedrijven zullen worden gehinderd in hun vermogen om te concurreren of zullen bepaalde markten volledig moeten opgeven.

Daarom is de Copyright Directive — die kleine ondernemingen die de dominantie van grote Amerikaanse technologiebedrijven zouden kunnen doorbreken zal wegvagen — zo’n catastrofe. We hebben een krachtige vorm van mededingingsbeleid nodig die verder gaat dan alleen maar het beboeten van bedrijven: een die overgaat tot het daadwerkelijk opsplitsen van bedrijven.

Artiesten worden flink te grazen genomen

Consolidatie in de markt zal de positie van auteurs, journalisten en artiesten verzwakken. Het geeft grote pers- en media-uitgevers een dominante marktpositie, die wordt verergerd doordat zij daardoor ook monopsonie-macht uitoefenen, een ‘monopolie op inkoop’. Terwijl een monopolie bedrijven de controle geeft om prijzen voor de consument vast te stellen, stelt een monopsonie bedrijven in staat om een lagere compensatie vast te stellen dan de prijs die nodig is om een goed te produceren. Wat dat betekent kun je zien in de fotojournalistiek. Na de fusie van ANP en Hollandse Hoogte, kreeg het ANP een monopolie op persfotografie, en legt het de fotojournalisten lagere tarieven op.

Eventuele meevallers die mediabedrijven maken zouden naar hun leidinggevenden en aandeelhouders gaan, niet naar de artiesten die geen ander alternatief zouden hebben dan het maar te slikken en te aanvaarden wat hen wordt aangeboden.

Wat kunnen we doen?

Ten eerste moet de wetgevers in de EU een duidelijke definitie geven van de beschikbare rechten om bestaande content te gebruiken. Dit kan worden bereikt door een verplichte uitzondering op het auteursrecht op te nemen voor niet-commercieel gebruik door particulieren. De rechtenhouders mogen niet de bevoegdheid krijgen om uploads van gebruikers die onder dergelijke of enige andere uitzondering vallen, te verwijderen of te blokkeren.

Ten tweede moeten gebruikers toegang hebben tot transparante informatie over de werking van de maatregelen die door platforms worden toegepast met betrekking tot de content van de rechtenhouder. Deze informatie moet verifieerbaar zijn voor de betrokken gebruikers en uploaders moeten over zinvolle manieren beschikken om verwijderings- of filteracties te betwisten.

Wat echt kan helpen is het reguleren van de advertentiemarkt. Hoewel het niet wordt betwist dat de advertentie-inkomsten zijn verschoven van kranten naar internetplatforms, is dat niet het gevolg van auteursrechten. Het versterken van de privacy-wetgeving om gerichte advertenties te beperken, zou veel meer doen om de onevenwichtigheid in de advertentiemarkt te verhelpen.

In de kenniseconomie is vrije toegang tot informatie essentieel. Herstel het evenwicht in de intellectuele eigendomsrechten om innovatie en ondernemerschap te stimuleren. Herstel van concurrerende markten zal de groei en de productiviteit stimuleren. Gezien de machtsverhouding tussen kleine en grote bedrijven, zou de mededingingsautoriteit ook monopsonie-macht moeten onderzoeken.

Thuiskopieheffing: economische schadepost naar 1 miljard in tien jaar

4 december 2018 door Wietze Brandsma

De thuiskopieheffing komt voort uit een misverstand over het doel van auteursrecht. Auteursrecht is niet bedoeld om makers te compenseren voor elk gebruik van hun werk. Het is bedoeld om de creativiteit en inventiviteit te bevorderen.

Het auteursrecht is een beperking van de rechten van het publiek. De beperkingen die de wet stelt geven bepaalde rechten terug aan het publiek. Die beperkingen zijn zowel wettelijk als eerlijk en praktisch, zoals het recht om een thuiskopie te maken voor eigen gebruik.

Het vrij mogen gebruiken en delen van kennis en cultuur is de normale situatie. We hebben meer gebruikersrechten nodig, niet minder.

Double Payment? Nice Try! — Double payment? Nice try!

Thuiskopieheffing is compensatie voor niet geleden schade

Consumenten worden benadeeld — in veel gevallen betalen ze dubbel of zelfs driedubbel voor het maken van een zelfde privé-kopie. Dit systeem verstoort de markt door economische schade te compenseren die niet duidelijk is aangetoond — er is geen onafhankelijke geloofwaardige studie hierover gepubliceerd.

Volgens het TNO-rapport “Systematiek voor thuiskopieheffing” uit het Eerste Kamer-dossier over het Auteursrechtbeleid, is (p25) “de hoeveelheid schade nergens uitgewerkt en is het omstreden of er überhaupt schade wordt geleden”.

Dalende trend, stijgende opbrengsten, hoge kosten

Volgens het Jaarverslag 2017 van Stichting de Thuiskopie heeft de stichting over de jaren 2013 t/m 2016 gemiddeld 41 miljoen euro opgehaald. De opbrengst in 2017 was zelfs 44,2 miljoen euro, in 2016 was dat nog 30,1 miljoen.

Een onderzoek gepubliceerd door Digital Europe toont aan, dat het voor elke euro 51,2 cent kost om de EU-thuiskopieheffing in te zamelen. Dit maakt de thuiskopieheffing een zeer inefficiënte heffing.

Economische schadepost van half miljard euro in vijf jaar

De branchevereniging Digital Europe — het samenwerkingsorgaan van Europese elektronicamerken en brancheorganisaties — heeft berekend dat de oprichting en uitvoering van het Nederlandse systeem 50 miljoen euro kost, terwijl er tot 2017 niet meer dan 40 miljoen euro wordt ingezameld.

Dat brengt de totale economische schade op meer dan 90 miljoen per jaar, ofwel bijna een half miljard euro over een periode van vijf jaar.

De heffing is niet billijk, en een cadeau aan auteursrechtorganisaties die de kosten en complexiteit van het wettelijk opnieuw gebruiken van content verder zal doen toenemen.

De economische verspilling van de thuiskopieheffing gaat richting 1 miljard euro in tien jaar.

De tarieven moeten omlaag

Ook onder de bestaande wetgeving zouden de tarieven verlaagd moeten worden. Er is immers sprake van een dalende trend in de hoeveelheid thuiskopieën.

Er zouden geen nieuwe heffingen bij mogen komen. De nieuw bedachte heffing op opslag in de cloud die voor sommige voorwerpen geldt zou teruggedraaid moeten worden, en de consumenten die deze opslag reeds betaald hebben zouden moeten worden gecompenseerd.

Nog beter is afschaffing thuiskopieheffing

Finland heeft inmiddels de thuiskopieheffing op digitale apparaten weer afgeschaft. In de “digitale interne markt” leggen 22 van de 28 EU-lidstaten een heffing op. Het feit dat de regels niet overal in Europa hetzelfde zijn, geeft sommigen een oneerlijk voordeel en belemmert de eerlijke concurrentie.

De thuiskopieheffing is compensatie voor niet geleden schade, en een belemmering voor innovatie.

De Piratenpartij is tegen de thuiskopieheffing: er bestaan betere manieren waarbij de artiesten een marktconforme vergoeding krijgen voor de werken die zij leveren.

Kabinet manipuleert economie tegen de burger met het afschaffen van de dividendbelasting

21 september 2018 door Wietze Brandsma

“De vennootschapsbelasting wordt lager en de dividendbelasting wordt afgeschaft“, zei de koning in de troonrede. Het ‘groot verhaal’ van Rutte III was tot nu toe vooral het plan om de dividendbelasting af te schaffen.

Kiezers tegen afschaffing dividendbelasting

Het afschaffen van de dividendbelasting is een duur cadeautje voor een paar multinationals en levert straks misschien maar circa tien arbeidsplaatsen extra voor Nederland op. Vanaf 2020 gaat jaarlijks zo’n 2 miljard euro naar buitenlandse beleggers. Steeds meer kiezers zijn er dan ook tegen dat de dividendbelasting wordt geschrapt.

Elders mislukt, sancties dreigen

De kans op sancties vanuit de Europese Commissie is groot, wanneer het kabinet niet in staat zal zijn de plannen te verantwoorden. Maar empirisch is het ook onwaarschijnlijk.

Volgens econoom Bas Jacobs is het beste recente economische onderzoek naar de dividendbelasting, dat van Danny Yagan (UC Berkeley) in de American Economic Review, een van de hoogst aangeschreven economietijdschriften. Zijn bevinding is dat de verlaging van de dividendbelasting in de VS in 2003 nul (!) effect heeft gehad op de bedrijfsinvesteringen en de lonen, maar wel de dividenduitkeringen van bedrijven met minimaal 20 procent heeft verhoogd.

De winsten gaan omhoog, de lonen niet

De politici in Den Haag zijn overmatig vriendelijk om het grootbedrijf te behouden. Terwijl datzelfde grootbedrijf de inkomens van die burgers ook in tijden van groei drukt: de gewone man wordt onderbedeeld, de grote jongens blijven buiten schot.

Machtsconcentratie nekt de economie

De toenemende macht van grote bedrijven kan een verklaring zijn voor de wereldwijd achterblijvende lonen en inflatie. Bedrijven hebben monopolistische macht over de lonen, dat nekt de economie.

De economie wordt gemanipuleerd om rijkdom naar een kleine elite door te sluizen

Mensen voelen steeds meer dat de economie wordt gemanipuleerd tegen hen, maar kunnen niet helemaal begrijpen hoe en waarom. Het heeft mensen ertoe gebracht om uit te halen naar immigranten, handel en technologie, en om zelfs de hoop te verliezen dat dingen überhaupt kunnen veranderen. Dat we zoveel macht hebben gegeven aan de aandeelhouders en topbestuurders is een belangrijk deel van het probleem.

Achteruitgang economische zekerheid verklaart ook opkomst populisme

Burgers voelen zich steeds machtelozer in de hedendaagse economie. Afnemende bestaanszekerheid verklaart ook waarom steun aan het populisme nu groter is dan dertig jaar geleden. Opgroeien en overleven als vanzelfsprekend beschouwen maakt mensen meer open voor nieuwe ideeën en toleranter voor buitenstaanders. Onzekerheid heeft het tegenovergestelde effect, en stimuleert een autoritaire reflex waarin mensen zich scharen achter sterke leiders, met sterke solidariteit binnen de groep, afwijzing van buitenstaanders en rigide overeenstemming met groepsnormen.

Aandeelhouders zijn niet de eigenaar van bedrijven

Aandeelhouders zijn een van de vele zakelijke stakeholders. Ze zijn eigenaar van de aandelen, niet van de firma. Bedrijven zijn onafhankelijke rechtspersonen die zichzelf bezitten. Het bedrijfseigenaarschap van de aandeelhouders is een hardnekkige juridische fictie bedacht door wijlen ‘Chicago School‘-econoom Milton Friedman die als eerste het begrip ‘aandeelhouder-eerst-kapitalisme’ in zwang bracht in 1970; economisch gezien is de aandeelhouder verschaffer van achtergesteld krediet. Een aandeel geeft aanspraak op een deel van de winst.

De economie is een immense samenleving van werknemers, klanten en gemeenschappen, en we moeten niet toestaan dat een handjevol mensen die verstikt om de rijkdom er beter uit te kunnen zuigen.

Belastingen zijn de kern van serieus beleid voor economische groei

Belastingverlagingen zouden bedrijven zelfs een perverse prikkel kunnen geven om de lonen te verlagen om een grotere marge te kunnen pakken, en zou daardoor zelfs tot minder banen kunnen leiden.

De manier om particuliere investeringen aan te moedigen, is om de tarieven stabiel te houden of zelfs te verhogen, en om de belastinginning te handhaven. Belastingen vormen de kern van elk serieus beleid voor economische groei.

Herstellen van concurrerende markten

Herstel van concurrerende markten zal de groei en de productiviteit stimuleren. Concentratie van private macht bedreigt niet alleen economische gelijkheid, maar ook democratische legitimiteit. Gezien de machtsverhouding tussen kleine en grote bedrijven, zou de mededingingsautoriteit ook monopsonie-macht (‘werkgeversmacht’) moeten onderzoeken.

Herstel de balans in het belastingstelsel

Voor het scheppen van banen en economische groei moeten de belastingen op kapitaalwinsten en dividenden niet omlaag, maar omhoog. Deze belastingen moeten stoppen om leidinggevenden van grote bedrijven te stimuleren het leeuwendeel van de winst mee naar huis te nemen, en in plaats daarvan hen aanmoedigen om te investeren in onderzoek, ontwikkeling en bedrijfsvoering, en innovatie en uitbreiding die zal leiden tot banen.

De #SaveYourInternet-campagne

In de kenniseconomie is vrije toegang tot informatie essentieel. Herstel evenwicht in de intellectuele eigendomsrechten om innovatie en ondernemerschap te stimuleren. De belangrijkste twee zijn hervorming van het patentrecht en het auteursrecht.

Artikel 11 “een linkbelasting” en artikel 13 “verplichte uploadfilters” van de EU-copyright richtlijn zijn slecht, maar de huidige auteursrechten status quo is al een stuk extremer dan je zou denken.

Het is nu aan de regeringen van de lidstaten in de Europese Raad om in hun standpunt over de hervorming van het auteursrecht, zowel artikel 11 als artikel 13 af te wijzen, die de bedrijfswinsten boven de vrijheid van meningsuiting stellen en de oude principes laten varen die het vrije internet maakten tot wat het nu is.

Is de cloudheffing van de thuiskopieheffing onrechtmatig?

4 mei 2018 door Wietze Brandsma

Waarom wordt de thuiskopieheffing niet lager? De trend is het gebruik van betaalde streamingsdiensten voor muziek en video. Het maken van een privé-kopie voor muziekopslag is al minimaal en zal verder afnemen.

Volgens het overheidsbesluit thuiskopieheffing 2018 is de thuiskopieheffing uitgebreid naar usb-sticks en wearables, maar ook naar opslag in de cloud. De motivatie die voor de cloudheffing wordt gegeven is dat de EU auteursrecht richtlijn zich hier niet tegen verzet.

Maar waar komt die heffing op clouddiensten vandaan?

Het publieke domein is de regel, het auteursrecht de uitzondering

Het auteursrecht is bedoeld om de makers in staat te stellen bij te dragen aan het algemeen cultuurgoed, het zgn. ‘publieke domein‘. De Auteurswet kent exclusieve marktrechten van tijdelijke duur toe aan makers ten behoeve van commerciële distributie, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.

Het auteursrecht is een beperking van de rechten van het publiek. De beperkingen die de wet stelt geven bepaalde rechten terug aan het publiek. In het dagelijkse spraakgebruik worden deze beperkingen vaak ‘uitzonderingen’ genoemd.

Het vrij mogen gebruiken en delen van kennis en cultuur is de normale situatie. Het tijdelijke monopolie dat de Auteurswet aan de makers biedt is voor het grootste deel een bedrijfsmodel / economische kwestie. Dergelijke beperkingen van de rechten van het publiek zijn de uitzondering.

Een ongereguleerd monopolie zou het publiek ernstig benadelen. Daarom kent de Auteurswet een aantal beperkingen op dit distributiemonopolie. Een daarvan is het recht om een thuiskopie te maken voor eigen gebruik.

Het is onjuist om voor een gebruikersrecht, dat nota bene dient om marktfalen te voorkomen, ook nog eens t.b.v. de rechtenhouders ‘schadevergoeding‘ te vragen voor het uitoefenen van dit recht.

Dit systeem verstoort de markt, door vermeende economische schade te compenseren die nooit duidelijk is vastgesteld. En deze economische verspilling heeft een negatieve invloed op ontwikkeling van nieuwe business-modellen.

Een Europese regeling om clouddiensten te belasten is er nooit gekomen

Voor het introduceren van een heffing op cloudopslag (personal lockers) stelt de overheid dat: “In het Copydan-arrest heeft het Hof van Justitie van de EU bevestigd dat de richtlijn auteursrecht zich niet verzet tegen een regeling die voorziet in een billijke compensatie voor reproducties van beschermde werken die een natuurlijke persoon vervaardigt vanaf of met behulp van een inrichting die aan een derde toebehoort.”

Zoals vermeld in noot 3 van de officiële publicatie in de Staatscourant, gaat het hier om het ‘Arrest van het Hof van 5 maart 2015, C-463/12, Copydan, r.o. 90‘. Op het IPKat-blog wordt het Copydan-arrest uitgelegd. Deze Deense zaak C-463/12 Copydan Båndkopi ging over heffing op verwijderbare geheugenkaarten voor mobiele telefoons.

Echter wat betreft een cloudopslag heffing laat Copydan de status-quo ongemoeid. De mogelijkheid om clouddiensten te heffen is weliswaar in 2014 in een motie van het Europees Parlement aan de orde gesteld, maar daar is verder niets mee gedaan.

Er is geen nationale regeling voor een heffing op cloudopslag

Zoeken we het Copydan-arrest er bij, dan zien we daar staan: “Richtlijn 2001/29 verzet zich niet tegen een nationale regeling die voorziet in een billijke compensatie uit hoofde van de uitzondering op het reproductierecht voor reproducties van beschermde werken vervaardigd door een natuurlijke persoon vanaf of met behulp van een inrichting die aan een derde toebehoort.” [met de nadruk door de Piratenpartij]

De thuiskopieheffing wordt geregeld in artikel 16c van de Auteurswet. De verplichting tot betaling rust op de voorwerpen die hier geproduceerd zijn of geïmporteerd. Nergens worden hier apparaten van derden genoemd waarop een verplichting tot betaling zou rusten.

Lid 8 lijkt dit zelfs expliciet uit te sluiten: “Dit artikel is niet van toepassing op het verveelvoudigen van een met elektronische middelen toegankelijke verzameling als bedoeld in
artikel 10, derde lid.”

Kortom, de Nederlandse Auteurswet bevat geen regeling om gebruik van cloud-computingdiensten te belasten.

Conclusie: de tarieven moeten verlaagd worden

Volgens het overheidsbesluit thuiskopieheffing 2018 wordt cloudopslag met name gebruikt in combinatie met de PC/laptop, tablet en smartphone, en is de heffing verwerkt in de tarieven van voorwerpen die hiervoor met name gebruikt worden.

Over de interpretatie van de Wet, of deze heffing op cloud-services onrechtmatig is, daar zou de rechter een uitspraak over moeten doen.

Hoe dan ook, de heffing op opslag in de cloud voor de genoemde voorwerpen zou teruggedraaid moeten worden, en de consumenten die deze opslag reeds betaald hebben zouden moeten worden gecompenseerd.