Verkiezingen

Sinds 2001 zijn de reële besteedbare huishoudinkomens niet gestegen. Maar niet alleen loon- en welvaartsstagnatie zijn verantwoordelijk voor het verdwijnen van de middenklasse, ook toenemende prijsstijgingen spelen een rol.

Hardnekkige werkelijkheid: veel werk, te weinig loon

Hoewel de arbeidsmarkt in veel grote economieën krap is, leidt een lage werkloosheid niet tot een sterke stijging van de lonen, wat werknemers chagrijnig maakt. Volgens conventionele economische wijsheid zou dit een uitstekend moment zijn om een substantiële loonsverhoging af te dwingen. Maar bedrijven zijn meestal op hun hogere winst gaan zitten, in plaats van deze te delen met hun werknemers.

Het regeerakkoord van Rutte III zal de economische groei vertragen

Het nieuwe kabinet Rutte III wil volgens het regeerakkoord (pdf,p36) de dividendbelasting afschaffen, (p37) een verhoging van het lage BTW tarief van 6% naar 9%, en (p38) de vennootschapsbelasting verlagen.

Het omhoog gaan van het lage BTW-tarief zal de kosten voor noodzakelijke levensonderhoud verder doen stijgen. De vaste lasten worden steeds hoger — met name de woonlasten zijn sterk gestegen. De kosten van de gezondheidszorg rijzen de pan uit. Het lijkt er op dat de coalitie partijen actief een bubbel vervaardigden waarin tegenovergestelde informatie niet binnen mocht komen.

Stop met het verwennen van de superrijken

De afschaffing van de dividendbelasting stond in geen enkel verkiezingsprogramma, maar het wordt nu wel regeringsbeleid. Volgen informateur Zalm heeft de lobby van werkgeversorganisatie VNO-NCW het er in geplugd. Het afschaffen van deze belasting op winstuitkeringen voor aandeelhouders in Nederlandse bedrijven is een cadeautje voor buitenlandse beleggers. Een cadeautje dat maar liefst 1,4 miljard euro kost.

De belastingverlaging voor bedrijven levert geen extra investeringen op. Of zoals super-belegger Warren Buffett het uitdrukt: “Ik moet nog zien dat iemand een verstandige investering uit de weg gaat, vanwege het belastingtarief op de potentiële winst”.

Vermindering van de vennootschapsbelasting zal geen banen scheppen

Maar wat vinden ondernemers er zelf van? Bijvoorbeeld de Fair Economy Alliance zet zich in voor de overgang naar een nieuwe economie vanuit het MKB-perspectief in het bijzonder, en dat van de maatschappij in het algemeen. Het huidige economische en handelsbeleid komt vooral ten goede aan grote en internationale bedrijven, terwijl het beleid kleine en middelgrote ondernemingen benadeelt door verzwakking van de regelgevende bevoegdheden van overheden om het algemeen belang te handhaven.

Ondernemer Marcus Ryu is mede-oprichter en chief executive van Guidewire Software, een bedrijf actief in meer dan dertig landen, met meer dan 500 miljoen dollar aan jaarlijkse omzet. In een opinie stuk in The New York Times schrijft hij:

Een belastingverlaging zou onze winstgevendheid na belastingen verhogen, waardoor effectief geld van de federale overheid naar onze aandeelhouders wordt overgeheveld.

Als we echte groei, concurrentievermogen en werkgelegenheid willen, moeten we dus naar andere maatregelen kijken dan naar de belastingregels voor antwoorden. We kunnen open blijven voor immigranten die op zoek zijn naar betere economische kansen. We kunnen vitale zakelijke infrastructuur verbeteren, zoals luchthavens, transport over land, de internet-infrastructuur en ons elektriciteitsnet. We kunnen ons toezicht versterken op concurrentieverstorend gedrag, en waakzamer zijn op de invloed op regulering door zeer grote bedrijven die het moeilijk maakt om nieuwe bedrijven te starten.

Het nieuwe kabinet Rutte III zet met dit regeerakkoord de race naar de bodem voort

In een eerste reactie heeft de Piratenpartij al laten weten, dat het nieuwe kabinet Rutte III met dit regeerakkoord met de rug naar de toekomst staat. Volgens de Piratenpartij zet het nieuwe kabinet met dit regeerakkoord de race naar de bodem voort.

Maak markten concurrerender door herschrijven van de handelsregels

Er zijn andere beleidsmaatregelen nodig die de belofte van duurzame en inclusieve groei herstellen. Deze beginnen met het herschrijven van de regels van de markteconomie voor een grotere gelijkheid van kansen, stimuleren van meer op de lange termijn gericht beleid, en het beteugelen van de financiële markten met effectieve regelgeving en passende stimuleringsstructuren.

Nobelprijswinnaar economie Joseph Stiglitz en het Roosevelt Institute, een Amerikaans onderzoeksinstituut, komen met 37 manieren om de Amerikaanse economie en de wereldhandel zodanig te hervormen (pdf), zodat het de rijken niet extra worden bevoordeeld. Voor Europa en Nederland zal grotendeels hetzelfde gelden. Om een paar maatregelen te noemen:

• Hervorm de financiële sector
  • Voorkom too big to fail.
• Maak markten beter concurrerend
  • Herstel evenwicht in de intellectuele eigendomsrechten om innovatie en ondernemerschap te stimuleren.
  • Herstel het evenwicht in mondiale handelsovereenkomsten door ervoor te zorgen dat investeerdersbescherming niet voorrang krijgt op milieubescherming en arbeidsomstandigheden, en maak het onderhandelingsproces transparanter.
• Herstel de balans in het belastingstelsel
  • Verhoog de belastingen op kapitaalwinsten en dividenden.
• Bevorder de groei op de lange termijn
  • Pak de topinkomens van CEO’s aan door mazen in de belastingwetgeving te dichten en door belangen verstrengeling met aandelenopties tegen te gaan.

Voetnoot: extra lastenverhoging van twee miljard verstopt in voetnoot

Het nieuwe kabinet heeft ook nog eens twee miljard euro aan extra lastenverzwaringen verstopt in de zorgbegroting, waarvan de helft voor rekening van de burgers, volgens Elsevier Weekblad, dat verder meldt: “Onder Rutte III moeten meevallers bij de zorgpremie aan de schatkist worden afgedragen en worden tegenvallers op het bordje van de burger neergelegd”.