Piratenpartij

voor een vrije informatiesamenleving

Catharina Bethlehem

Schenden grondrechten met corona-spoedwet het ‘nieuwe normaal’

door

Het kabinet is bezig met een spoedwet om maatregelen die nu nog in noodverordeningen zijn vastgelegd, te continueren. De bedoeling van noodverordeningen is juist dat die alleen maar kortdurend mogen zijn omdat deze een groot aantal burgerrechten, zoals vastgelegd in de grondwet, buiten werking stelt.

Het concept voor de spoedwet is nog niet officieel bekend gemaakt, maar inmiddels is het “Ontwerp Tijdelijke wet maatregelen covid-19” wel uitgelekt en van wat daar in staat worden wij als piraten niet vrolijk. De spoedwet zou al op 1 juli in werking moeten treden. 

Een aantal bezwaren:
Het kabinet eigent zichzelf verregaande macht toe. Bewindslieden mogen per ministeriële regeling evenementen weigeren, samenscholing op plekken verbieden, het openbaar vervoer stilleggen en scholen sluiten. Het parlement wordt min of meer buitenspel gezet: pas nadat de regeling in werking is getreden, gaat deze naar Tweede en Eerste Kamer.
‘Daarmee gaan we terug naar de tijd van koning Willem I’, zegt Wim Voermans, hoogleraar staatsrecht aan de Universiteit Leiden. ‘Die maakte ook regels per decreet en stuurde ze achteraf netjes naar het parlement.

Een alternatief voor het kabinet is om de uitzonderingstoestand uit te roepen en zich langs die weg macht toe te eigenen. Maar daar kan het parlement een einde aan maken en dat wil het kabinet waarschijnlijk niet.’
De noodwet geldt in eerste instantie voor één jaar, maar kan door het parlement oneindig worden verlengd.

Ook de Orde van Advocaten is zeer kritisch over de noodwet: ‘Het wetsvoorstel maakt het mogelijk vergaande beperkingen van grondrechten en vrijheden voor een onbepaalde periode normaal te maken. Dergelijke ingrijpende beperkingen van bewegings- en vergadervrijheden zijn niet normaal, en behoren dat ook niet te zijn in een democratische samenleving.’

Zo krijgen burgemeesters een nieuwe bevoegdheid om een woning binnen te gaan met als doel andere personen dan de bewoners te verwijderen. De rechtvaardiging hiervoor wordt gezocht in een ander grondrecht: het recht op volksgezondheid.

Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters zien weinig in deze wet. Wat ons opviel is dat ook zij uitsluitend kijken naar hun eigen bevoegdheden in plaats van naar de rechten van burgers.

Hier de volledige reactie van de Orde van Advocaten: (pdf ) https://www.advocatenorde.nl/juridische-databank/download/wetgevingsadviezen/272563/1
Blog van hoogleraar Wim Voermans https://wimvoermans.blog/2020/06/08/ontwerp-tijdelijke-wet-maatregelen-covid-19-slecht-idee

Tekening van Mimi and Eunice. Copying is the act of love. Please copy and share.

Ongrondwettelijk handelsverdrag CETA dreigt te worden doorgedrukt in Nederland

door

Het handelsverdrag CETA van de Europese Unie met Canada is in strijd met de Nederlandse grondwet. Dat stelt een groep van hoogleraren, advocaten en andere juristen in een open brief aan de Eerste Kamer. Daar wordt binnenkort over het verdrag gestemd.

In de brief wordt o.a. ingegaan op het feit dat het CETA-verdrag zelfstandige bevoegdheden delegeert aan het Gemengd Comité en aan een groot aantal werkgroepen bestaande uit ambtenaren van de EU en Canada. Het Comité en de werkgroepen hebben supranationale bevoegdheden zonder dat daar controle door de Eerste of Tweede Kamer op mogelijk is. Dit is in strijd met artikel 81 van de grondwet waarin wordt bepaald dat het parlement medewetgever is.

CETA creëert een parallel rechtssysteem ter bescherming van de belangen van buitenlandse investeerders, waarbij bevoegdheden van Nederlandse rechters worden overgedragen aan het CETA-arbitragehof. Ingevolge artikel 91 lid 3 van de grondwet is in geval een verdrag artikelen uit de Grondwet wijzigt een tweederdemeerderheid in beide Kamers vereist voor ratificatie.

In Duitsland, dat CETA ook nog niet ratificeerde, is door het Duitse Constitutionele Hof verklaard dat voor overdracht van rechtsprekende bevoegdheden een tweederdemeerderheidsvereiste geldt. De ratificatie door het Duitse parlement met een eenvoudige meerderheid werd daarom ongeldig verklaard. Bij gebrek aan een constitutioneel hof in Nederland is het aan de Eerste Kamer om er op toe te zien dat net als in Duitsland uitvoering wordt gegeven aan soortgelijke grondwettelijke verplichtingen.

De brief is een initiatief van Wybe Douma van EU Legal en advocaat Meike Terhorst. De brief is ondertekend door meer dan 30 juristen, onder wie strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq en hoogleraar staatsrecht Jerfi Uzman van de Universiteit Utrecht.  De Piratenpartij ondersteunt de brief van harte!

Download hier de volledige open brief: https://eulegal.nl/wp-content/uploads/2020/06/2020-06-07-EK-def.pdf

CETA ISDS ICS stopCeta

Kritische open brief wetenschappers aan het kabinet over de Corona-apps

door

Ruim 60 wetenschappers schreven een open en kritische brief aan het kabinet over eventueel in te voeren corona-apps met als boodschap:        Technologie is zelden dé oplossing. Tracking-apps zijn zeer ingrijpend. Dit gaat veel verder dan privacy.  Neem de tijd. Luister naar deskundigen. Denk erover na. Haast maken = fouten maken!

Samenvatting van de belangrijkste punten:    

  • De inzet van de apps is zeer ingrijpend. Belangrijk is daarom dat kritisch gekeken wordt naar het daadwerkelijke nut, de noodzaak en de effectiviteit van deze apps, alsook de sociaal-maatschappelijke en juridische impact, voordat besloten wordt ze in te zetten. 
  • Technologie is zelden de oplossing voor een bepaald probleem. Gewaakt moet worden voor techno-solutionisme. De mogelijkheid moet blijven bestaan om te besluiten de apps niet in te zetten.Minder invasieve oplossingen moeten de voorkeur krijgen.
  • Effectiviteit en betrouwbaarheid van de apps is van enorm belang, omdat ineffectiviteit en onbetrouwbaarheid juist kan leiden tot een groter risico op besmetting. Het creëert dan immers slechts ‘schijnveiligheid’.
  • De apps hebben impact op meer dan (data)privacy alleen. Ze raken ook aan de vrijheid van vereniging, het recht op veiligheid, het recht op gezondheid en het recht op non-discriminatie. 
  • Fundamentele rechten en vrijheden kunnen niet zomaar opzij gezet worden. Daarvoor moet een gerechtvaardigd belang zijn, het moet strikt noodzakelijk zijn, evenredig en bovenal beperkt in de tijd. 
  • Van het gebruik van de apps moet worden afgezien indien:
  1. ‘contact tracering’ of gezondheidsmonitoring via de apps niet (langer) doeltreffend, effectief of betrouwbaar is;
  2. er minder invasieve oplossingen mogelijk zijn;
  3. de sociale implicaties te zwaar wegen;
  4. er geen geen breed gedragen verantwoorde afweging gemaakt kan worden tussen conflicterende (fundamentele) rechten en vrijheden.
  • Het gebruik van de apps mag niet worden bereikt door middel van enige vorm van verplichting of dwang.
  • Bij de besluitvorming en de eventuele ontwikkeling en inzet van de apps moet een breed team van experts uit diverse disciplines worden betrokken, waaronder computerwetenschappers, datawetenschappers, epidemiologen, intensivisten en longartsen, rechtswetenschappers (privacy en databescherming, mensenrechten en bestuursrecht,), gedragswetenschappers, communicatiewetenschappers en ethici.
  • De eventuele inzet van de apps moet naast tijdelijk (en dus omkeerbaar), strikt noodzakelijk en proportioneel ook controleerbaar, transparant en toetsbaar zijn.
  • Alleen het uitrollen van de apps, zonder dat gekeken is naar de invloed op de (sociale) systemen en gedragspatronen, en zonder dat de achterliggende infrastructuur (GGD’s, testlabs, etc.) daarop is ingesteld, is onvoldoende.

De Piratenpartij steunt deze open brief van harte. De complete tekst staat hier.

Verslag SyRI-rechtszaak

door

Op 29 oktober 2019 was ik, Cath, met nog een aantal Piraten aanwezig bij de rechtszaak in Den Haag die is aangespannen door de Stichting Platform Bescherming Burgerrechten, het Nederlands Juristencomité voor de Mensenrechten (NJCM), Stichting Privacy First, Stichting KDVP, de Landelijke Cliëntenraad, de FNV en de auteurs Tommy Wieringa en Maxim Februari, tegen het Systeem Risico Indicatie (SyRI).

SyRI koppelt op grote schaal persoonsgegevens van burgers uit overheidsdatabases. Met een sleepnetmethode licht SyRI alle inwoners van een wijk of gebied door. Hiervoor gebruikt het systeem vrijwel alle gegevens die overheden over burgers bewaren. Het gaat om 17 datacategorieën, die samen een zeer indringend en volledig beeld geven van iemands privéleven. Op dit moment beslaat SyRI de databases van de Belastingdienst, de Inspectie SZW, het UWV, de SVB, de gemeente en de IND. 

De Raad van State adviseerde negatief over het wetsontwerp en privacywaakhond Autoriteit Persoonsgegevens noemde de SyRI-wetgeving destijds “dramatisch”. Gek genoeg was SyRI zowel in de Tweede als Eerste Kamer een hamerstuk. 

Het was druk bij de zitting; de zaal zat op een paar stoelen na helemaal vol en er was ook een cameraploeg aanwezig. De zitting begon met het pleidooi van de eisers, waarin de advocaat aangaf wat de bezwaren tegen SyRI zijn en waarom zij eisen dat de wet onverbindend (buiten werking) moet worden verklaard op grond van strijdigheid met artikel 8 van het EVRM.

Een paar onderdelen uit het pleidooi:

Zonder de digitale mogelijkheden die er nu zijn, zou SyRI nooit zijn ingevoerd, want dan zou de hele bevolking in opstand komen als de overheid je IRL zo intensief in de gaten zou houden. Dat dat allemaal kan, betekent niet dat je het ook moet willen.

SyRI wordt vooral ingezet in de armere buurten en is daarom stigmatiserend en discriminerend en dat terwijl de effectiviteit niet is aangetoond. Alle lopende SyRI-projecten zijn inmiddels gestopt en hebben niks opgeleverd. 
SyRI is een sandbox voor verdere profileringssystemen en weer een stap naar een controlestaat en naar het einde van de vrije rechtsstaat. Transparantie ontbreekt. Zo zijn de risico-profielen geheim; iedereen kan erin zitten zonder het te weten. Iedereen is bij voorbaat verdacht. 

Er is geen wettelijke grondslag voor SyRI omdat het niet voldoet aan het voorzienbaarheidsvereiste, SyRI is niet noodzakelijk en niet-proportioneel. 

Vergelijkbare wetten zoals de kenteken-uitspraak van de Hoge Raad in 2017 en de wet tegen zwart sparen zijn ook onverbindend verklaard. 

Hierna kwam het verweer door de Staatsadvocaat en het leek wel of die het over een totaal andere wet had. Kortom: er was helemaal niks mis met SyRI, de overheid had die gegevens toch al en het enige was dat ze die nu samenbrengen. Volgens de advocaat is fraude een groot probleem in probleemwijken, waardoor het draagvlak voor de sociale zekerheid daalt.
De risicoprofielen zijn volgens haar geheim omdat de burger anders gaat anticiperen om daarmee ontdekking van fraude te voorkomen. Stel: iemand woont niet op het opgegeven adres maar elders, en er is een lage rekening voor waterkosten, dan gaat hij wellicht de kraan op het eerste adres steeds een tijdlang openzetten. (Dat zei ze echt, de landsadvocaat). 

Verder noemde ze argumenten die door de eisers helemaal niet ingebracht waren, zoals dat SyRI geen gedrag voorspelt en dat er geen sprake is van een zelflerend algoritme. Het is alleen gericht op controle van uitkeringen, toeslagen e.d. 

Ook kan iedereen weten of hij of zij onderdeel van een SyRI-project is, want dat wordt namelijk gepubliceerd in de Staatscourant (die natuurlijk iedere Nederlander ‘s ochtends als eerste bij het ontbijt leest).

Na deze betogen werd de zitting een half uur geschorst en hadden de rechters nog een aantal vragen voor beide partijen. Ook zij concludeerden dat beide partijen een totaal andere visie hadden op de impact van SyRI. 

Zo vroeg de rechter waar nu vooral de pijn zit bij de eisers:

De pijn zit erin dat alle beschikbare data aan elkaar gekoppeld wordt. Dat je op open zee kan gaan varen op zoek naar onschuldige slachtoffers. Opsporingsbevoegdheid is nooit op die manier bedoeld. De rechter zegt dat de overheid beweert dat het een omheind meertje is en de zaal moest lachen. 

Na afloop gingen we nog wat eten op een terras in het zonnige Den Haag en even later kwam Tommy Wieringa daar ook met een groep mensen. Nog even nagepraat, de Piratenpartijvlag geshowd, Piratenpartij-webcam-covers uitgedeeld en nu maar afwachten.

De uitspraak volgt op 29 januari 2020.

 
Meer info:

https://bijvoorbaatverdacht.nl/zitting-rechtszaak-risicoprofilering-burgers-syri/

https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/28/willen-we-dat-de-overheid-zo-met-burgers-omgaat-a3978217

https://tweakers.net/nieuws/159166/privacyorganisaties-voeren-dinsdag-rechtszaak-tegen-systeem-risico-indicatie.html

https://bijvoorbaatverdacht.nl/gemeenteraadsfracties-rotterdam-weigeren-geheimhouding-syri/

https://www.amnesty.nl/wordt-vervolgd/je-moet-soms-flink-tegen-de-wet-aan-duwen

https://bijvoorbaatverdacht.nl/wp-content/uploads/2019/10/20191029-Pleitnotities-NJCM-c.s.-inzake-SyRI.pdf

Hier onder de pleitnotitie van de eisers.
https://bijvoorbaatverdacht.nl/wp-content/uploads/2019/10/20191029-Pleitnotities-NJCM-c.s.-inzake-SyRI.pdf

De Stembus 2017

door

stembusMake Voting Great Again

800.000 jongeren mogen voor het eerst stemmen. Wij willen dat ze ook écht gaan stemmen. Een aantal jonge bekende Nederlanders is een actie gestart om jongeren in maart naar de stembus te krijgen. Volg ze op Twitter of Facebook.

Uit onderzoek blijkt dat jongeren niet of amper stemmen. Ruim 850.000 jongeren mogen dit jaar voor het eerst gaan stemmen, maar het merendeel van hen is niet geïnteresseerd in politiek.
Bij de laatste scholierenverkiezingen voor de Tweede Kamer deed de Piratenpartij het al heel goed, maar bij de afgelopen verkiezingen voor het Europees Parlement kwam de Piratenpartij zelfs als tweede uit de bus, net na de PVV.

piratenpartij, scholieren, jongeren

De verkiezingen gaan over onze toekomst, over die van ouderen, maar ook zeker die van jongeren. Zij krijgen straks te maken met de besluiten die nu worden genomen, en de Piratenpartij wil dat zij die besluiten zelf nemen.

Onze vragen zijn:

  • Wil jij leven in een surveillance-maatschappij waar overheden en bedrijven je voortdurend in de gaten houden, tracken en tracen, of wil je leven in vrijheid? Zingen en dansen wanneer het jou uitkomt.
  • Vind je het normaal dat het het vrij delen van informatie, kennis en cultuur nog steeds wordt belemmerd door oeroude auteursrechtwetgeving, of moet die wetgeving worden aangepast aan het vrije internet, waar het delen en verspreiden vrijwel niks meer kost?
  • Is het te verantwoorden dat patenten op medicijnen er voor zorgen dat veel medicijnen niet toegankelijk zijn voor veel mensen omdat die te duur zijn? En dat, wanneer het patent verloopt, goed werkende medicijnen van de markt worden gehaald omdat er niet meer genoeg aan te verdienen valt?

Er is meer: bekijk in ieder geval ons partijprogramma en ga stemmen op 15 maart!

Aftrap DiEM25 – een beweging voor meer democratie in Europa

door 

Deze blog is een vertaling van het DiEM25 manifest.
Op 9 februari vindt in Berlijn de aftrap plaats van DiEM25. DiEM25 is een initiatief van de Griekse ex-Minister Yanis Varoufakis.
De bedoeling is een Europese beweging in gang te zetten die de democratie binnen Europa moet versterken.
We zijn benieuwd naar de mening van Piraten over dit initiatief en hebben daarom een vertaling gemaakt van in eerste instantie alleen de korte versie van het DiEM25 Manifest.

[Lees meer…] overAftrap DiEM25 – een beweging voor meer democratie in Europa