Samenvatting

Grote bedrijven kunnen misbruik maken van een dominante marktpositie om concurrenten uit te sluiten. Het mededingingsbeleid kijkt alleen naar de kortetermijneffecten op consumentenprijzen. Er wordt geen rekening gehouden met de nadelen voor werkenden en kleine ondernemers. Dit is het gevolg van de gehanteerde maatstaf in de richtsnoeren. Om dit recht te zetten stelt de Piratenpartij voor over te gaan op een moderne, op wetenschap gebaseerde mededingingsnorm.

Hieronder de vertaling van onze bijdrage op de openbare raadpleging van de Europese Commissie over het mededingingsbeleid inzake uitsluitingsmisbruik van dominantie.

Executive summary

Big corporations may abuse a dominant market position to exclude competitors. Competition policy only examines short-term effects on consumer prices. The harms to workers and small business owners are not taken into account. This is due to the criterion used in the guidelines. To rectify this, the Pirate Party proposes adopting a modern science-based competition standard.

Below our contribution to the public consultation of the European Commission about competition policy on exclusionary abuses of dominance.

Artikel 102 VWEU

Het kerndoel van het EU-mededingingsrecht is het in stand houden van keuzevrijheid en het bevorderen van decentrale besluitvorming door de macht van ondernemingen in te perken. In het licht van de toenemende marktconcentratie in meerdere bedrijfstakken en de digitalisering van de economie van de Unie, waarborgt een moderne mededingingsnorm dat het mededingingsbeleid op een voorspelbare en transparante manier wordt toegepast. In plaats van misbruik van een machtspositie te bestraffen, dient het mededingingsbeleid zich meer te richten op het voorkomen van marktmacht.

Inleiding

Een veel voorkomende misvatting over artikel 102 VWEU is dat een bedrijf een aanzienlijk marktaandeel zou moeten hebben om marktmacht te bezitten. Misbruik van marktmacht is mogelijk in elke zakelijke relatie tussen bedrijven van verschillende grootte. Als één enkele zakenpartner verantwoordelijk is voor 20 tot 30 procent van de omzet, heeft hij een aanzienlijke marktmacht. Kan een onderneming het zich werkelijk permitteren om een klant te verliezen en de werknemers een dag in de week te laten niksen? De mededingingsregels in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) vangen aan met artikel 101, dat de macht van bedrijven aan banden legt. Artikel 102 VWEU zegt dat als je een dominante positie hebt, je geen concurrentiebeperkend gedrag mag vertonen. Het in stand houden van concurrerende marktstructuren is absoluut noodzakelijk om innovatie en groei te verwezenlijken.

De macht van grote bedrijven in toom houden

Het hoofddoel van het Europese mededingingsbeleid is het behoud van “decentrale besluitvorming” en “vrijheid van deelnemen aan het economisch verkeer”, niet het zeker stellen van rendement.¹ Concurrentiebeperkende benadeling van toeleveranciers is de afgelopen decennia niet vaak onderzocht.² De invulling van “welvaart van de gebruiker” in het mededingingsbeleid van de EU is niet helder.³ Een effectieve concurrentienorm dient meer te omvatten dan alleen de welvaart van de gebruiker en moet wetenschappelijk onderbouwd zijn.⁴ Meer verborgen nadelige economische gevolgen van monopolies omvatten onder meer verslechtering van de arbeidsrechten,⁵ aantasting van de leefomgeving en ontwrichting van de democratie.⁶ Digitale monoculturen compromitteren privacy en ondermijnen eigenaarschap via abonnementen en beperkende technologische maatregelen.⁷ De efficiëntieverbeteringen van fusies dienen te worden aangetoond door degene die ze aanvoert.⁸ Het vervangen van het model van de welvaart van de gebruiker door een moderne en effectieve concurrentienorm is de sleutel tot het handhaven van de mededingingsregels in het digitale tijdperk.⁹

De effectieve mededingingsnorm

In het moderne tijdperk zijn de bescherming van natuurlijke personen, afnemers, consumenten en producenten, het behouden van kansen voor concurrenten, het bevorderen van individuele autonomie en welzijn en het verspreiden en deconcentreren van private macht essentiële doelstellingen voor een mededingingsnorm:

Toezichthouders en rechtbanken dienen het behoud van concurrerende marktstructuren te handhaven die natuurlijke personen, afnemers, consumenten en producenten beschermen; mogelijkheden voor concurrentie in stand houden; persoonlijke autonomie en welzijn bevorderen; en private macht verspreiden als het hoofddoel van het Europese mededingingsbeleid.

Conclusie

De norm van de welvaart van de gebruiker leidt tot onvoldoende naleving van het mededingingsrecht. De effectieve mededingingsnorm herstelt het hoofddoel van de handhaving van het mededingingsrecht in een moderne en veerkrachtige economie. Dit raamwerk is essentieel om ervoor te zorgen dat concurrentie effectief werkt, dat alle bedrijven een eerlijke kans krijgen om te concurreren en dat consumenten de vruchten kunnen plukken van concurrerende markten.

Voetnoten

1. “Consumer Welfare Is Dead”: What Do We Do Instead?—A Perspective from Europe
2. What Economists Mean When They Say “Consumer Welfare Standard”
3. Consumer welfare in EU competition law: what is it (not) about?
4. Structuring a Structural Presumption for Merger Review
5. Antitrust, the Gig Economy, and Labor Market Power
6. Now You See It, Now You Don’t: Antitrust Arguments “Chicago Style”
7. CrowdStrike, Antitrust, and the Digital Monoculture
8. The Profit Paradox: How Thriving Firms Threaten The Future Of Work
9. The Effective Competition Standard: A New Standard for Antitrust

Article 102 TFEU

The central goal of EU competition law is to preserve freedom of choice, and to protect decentralised decision making by curbing corporate power. In view of growing market concentration in various industries and the digitisation of the Union economy, a modern competition standard ensures antitrust policy is applied in a predictable and transparent manner. Rather than sanctioning the abuse of a dominant position, competition policy should focus more on preventing market power.

Introduction

A common misconception about Article 102 TFEU is that a company has to have a major market share to have market power. Abuse of market power is possible in every business relation between companies of different size. If a single business partner is responsible for 20 to 30 percent turnover, it has a considerable market power. Can a business really afford risk losing a customer and having their employees sitting idle for one day in a week? The rules on competition in the Treaty on the Functioning of the European Union (TFEU) starts with article 101 which curbs corporate power. Article 102 TFEU says in the case you have a dominant position, you may not engage in anti-competitive behaviour. Preserving competitive market structures is imperative to deliver on innovation and growth.

Curbing Corporate Power

The purpose of European antitrust is to preserve “decentralised decision making” and “freedom of economic agents”, not efficiency.¹ Anticompetitive harms to input suppliers have not been prosecuted much in recent decades.² The meaning of “consumer welfare” in EU competition policy remains unclear.³ An effective competition standard should look beyond consumer welfare and be science-based.⁴ Subtler economic harms of monopoly include labor rights,⁵ the environment, along with harms to democracy.⁶ Digital monocultures compromise privacy and diminish ownership through subscriptions and restrictive techological means.⁷ Mergers efficiencies must be proven by the one asserting them.⁸ Replacing the consumer welfare model with a modern and effective competition standard is key to enforcing the rules on competition in the digital age.⁹

The Effective Competition Standard

In the modern age protecting individuals, purchasers, consumers, and producers, preserving opportunities for competitors, promoting individual autonomy and well-being and dispersing and de-concentrate private power are essential objectives for a competition standard:

Agencies and courts shall use the preservation of competitive market structures that protect individuals, purchasers, consumers, and producers; preserve opportunities for competitors; promote individual autonomy and well-being; and disperse private power as the principal objective of the European competition laws.

Conclusion

The Consumer Welfare Standard leads to under-enforcement of competition law. The Effective Competition Standard revives the primary aim of competition law enforcement in a modern and resilient economy. This framework is key to ensuring that competition works effectively, that all businesses get a fair chance to compete and that consumers can reap the benefits of competitive markets.

Footnotes

1. “Consumer Welfare Is Dead”: What Do We Do Instead?—A Perspective from Europe https://www.promarket.org/2023/04/27/consumer-welfare-is-dead-what-do-we-do-instead-a-perspective-from-europe/
2. What Economists Mean When They Say “Consumer Welfare Standard” https://www.promarket.org/2022/02/16/consumer-welfare-standard-antitrust-economists/
3. Consumer welfare in EU competition law: what is it (not) about? https://research.utwente.nl/en/publications/consumer-welfare-in-eu-competition-law-what-is-it-not-about
4. Structuring a Structural Presumption for Merger Review https://www.promarket.org/2023/04/14/structuring-a-structural-presumption-for-merger-review/
5. Antitrust, the Gig Economy, and Labor Market Power https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3347949
6. Now You See It, Now You Don’t: Antitrust Arguments “Chicago Style” https://www.ineteconomics.org/perspectives/blog/now-you-see-it-now-you-dont-antitrust-arguments-chicago-style
7. CrowdStrike, Antitrust, and the Digital Monoculture https://www.eff.org/deeplinks/2024/07/crowdstrike-antitrust-and-digital-monoculture
8. The Profit Paradox: How Thriving Firms Threaten The Future Of Work https://www.theprofitparadox.com/
9. The Effective Competition Standard: A New Standard for Antitrust https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3293187