Piratenpartij

voor een vrije informatiesamenleving

De onderhandelingen over EU-terreurfilters: de stand van zaken

door

Blog van Europarlementariër Patrick Breyer: “Die EU-Terrorfilter-Verhandlungen: Der Stand der Dinge [aktualisiert am 11.03.2020]“. Vertaling door Elbert Kaan, ambassadeur Piratenpartij.

Momenteel vinden er triloogonderhandelingen plaats over de “Preventie van de verspreiding van terroristische content op het internet”, die onder meer zouden kunnen leiden tot de invoering van uploadfilters.

Met een reeks besprekingen in achterkamertjes bereiden het Europees Parlement en de Raad (als vertegenwoordigers van de regeringen) een definitieve tekst voor die voor beide instellingen een meerderheid kan krijgen. Het is de laatste kans om wijzigingen aan te brengen voordat de verordening wordt aangenomen. De bijeenkomsten zijn in oktober begonnen. Ik doe mee als schaduwrapporteur voor mijn fractie.

Laten we daarom de meest controversiële verschillen tussen de standpunten van de Commissie, de Raad en het Parlement onder de loep nemen en uitleggen wat dit voor u betekent:

Wat de Commissie en de Raad willen

Terroristische content moet niet alleen worden verwijderd van platformen die gebruikersuploads openbaar maken, maar ook van elektronische communicatiediensten (voorstel van de Commissie) en clouddiensten.

Wat het Parlement wil

Terroristische content mag alleen worden verwijderd van platformen die gebruikersuploads openbaar maken.

Wat dit voor u betekent

Terroristische content mag alleen worden verwijderd van platformen die gebruikersuploads openbaar maken.

Commissie/Raad

Hosting-serviceproviders moeten de content binnen 1 uur na ontvangst van een aanwijzing verwijderen of blokkeren.

Parlement

Hosters moeten de content binnen 1 uur na ontvangst van een bestelling verwijderen of blokkeren, behalve in het geval van “de facto onmogelijkheid buiten de controle van de hostingprovider, met inbegrip van technische of operationele redenen”; waarschuwing 12 uur voor het eerste verzoek om verwijdering.

Betekenis

Individuele personen of kleine organisaties zouden wellicht belangrijke internetplatforms uit de lucht moeten halen, omdat ze niet in staat zijn rond de klok binnen een uur verzoeken te verwerken en uit te voeren.

Commissie/Raad

Het verwijderen of blokkeren van terroristische content kan ook worden opgedragen als de content wordt gebruikt voor onderwijs of kunst, voor de pers of voor onderzoeksdoeleinden of met het oog op bewustmaking van terroristische activiteiten.

Parlement

Geen verwijdering of blokkering van educatieve content, door de pers gepubliceerde kunst, verspreid voor onderzoeksdoeleinden of met het oog op bewustmaking van terroristische activiteiten.

Betekenis

Berichten in de media over terroristische aanslagen zouden kunnen verdwijnen als de Commissie haar standpunt handhaaft. Videoarchieven die oorlogsmisdaden documenteren, zoals bijvoorbeeld in Syrië, verdwijnen op deze manier, wat kan leiden tot straffeloosheid voor de daders. Spanje heeft in het verleden kunstenaars vervolgd voor satirische voorstellingen, wat ook zou kunnen leiden tot het verwijderen of blokkeren van opnames van dergelijke voorstellingen.

Commissie/Raad

Het staat de lidstaten vrij te bepalen welke autoriteit de verwijdering of blokkering van de content mag gelasten.

Parlement

Alleen een juridisch of functioneel onafhankelijke administratieve autoriteit kan opdracht geven tot het verwijderen of blokkeren van de content.

Betekenis

Als een blokkeringsautoriteit niet onafhankelijk hoeft te zijn, kunnen de ministers zelf opdracht geven tot het verwijderen of blokkeren van politiek ongewenste content – met inbegrip van ministers van rechtse autoritaire regeringen.

Commissie/Raad

De bevoegde autoriteiten van een lidstaat kunnen content van webhosters overal in de EU verwijderen of blokkeren (voorstel van de Commissie).

Parlement

De autoriteiten van een lidstaat kunnen content van in hun eigen land gevestigde webhosters verwijderen of blokkeren en contact opnemen met het land van vestiging van buitenlandse providers.

Betekenis

Als het voorstel van de Commissie doorgaat, kan de content die voor u van belang is, verwijderd zijn of geblokkeerd als gevolg van orders van lidstaten met populistische, autoritaire regeringen. In het verleden is bijvoorbeeld gebleken dat Hongarije en Polen de rechtsstaat niet respecteren. Naar verluid wilde Frankrijk ook een te grote hoeveelheid content laten verwijderen.

Commissie/Raad

De EU-autoriteiten kunnen met een wereldwijde reikwijdte content volledig laten verwijderen (bijvoorbeeld een Amerikaanse provider verplichten om content te verwijderen van Amerikaanse burgers die daar volkomen legaal is).

Parlement

Providers kunnen aan verwijderingsopdrachten voldoen door de toegang tot content “in alle EU-lidstaten” te blokkeren zonder deze volledig te verwijderen (met wereldwijde reikwijdte).

Betekenis

Het verwijderen van content met een wereldwijde reikwijdte kan ertoe leiden dat autoritaire staten zoals Turkije, Rusland, Saoedi-Arabië of China beginnen met het verwijderen van content die volledig legaal en legitiem is in Europa.

Commissie/Raad

De hosters bepalen zelf of ze de content naar aanleiding van een “kennisgeving” van een politie-instantie verwijderen of blokkeren.

Parlement

De autoriteiten bevelen het blokkeren van illegale content in een ordelijke, grondwettelijke procedure of onthouden zich van maatregelen (geen “aanwijzingen” voor onderzoek).

Betekenis

“Kennisgevingen” aan hosters zouden leiden tot het verwijderen of blokkeren van content die volkomen legaal is en slechts in strijd met de regels van de particuliere hoster; deze regels en de beslissingen van hun werknemers kunnen arbitrair zijn.

Commissie/Raad

Hosters gebruiken geautomatiseerde uploadfilters om verdachte terroristische content te identificeren en te blokkeren.

Parlement

Hosters moeten niet verplicht worden om geautomatiseerde uploadfilters te gebruiken of om de content van gebruikers op hun platformen in het algemeen te controleren.

Betekenis

Geautomatiseerde uploadfilters zijn censuurmachines waarvan bewezen is dat volledig legale content (bijv. documentatie van mensenrechten-schendingen in burgeroorlogen) geslachtofferd wordt. Zelfs een filter met een extreem hoge hitrate van 99% zou veel meer legale dan illegale content verwijderen, aangezien terroristisch materiaal uiterst zeldzaam is in vergelijking met het totale materiaal van de uploads.

Blokkeren van content en de gevolgen

Mijn grootste zorg met betrekking tot het standpunt van het Parlement blijft de flexibiliteit van de ultrakorte “één uur”-periode voor het verwijderen of blokkeren. Veel ondernemingen hebben niet de middelen om binnen een uur te reageren op verzoeken (zelfs ’s nachts). We willen niet dat internetdiensten worden afgesloten.

De triloog zal zich met name richten op de verdediging van de amendementen van het Parlement ter bescherming van de vrijheid van meningsuiting op het internet. De Commissie heeft zich tot nu toe niet bereid getoond de door het Parlement gevraagde amendementen te aanvaarden. Triloogonderhandelingen dreigen tot gevaarlijke compromissen te leiden.

Ondanks de verbeteringen die het Europees Parlement heeft aangebracht, heb ik nog steeds fundamentele twijfels over de vraag of deze verordening terrorisme daadwerkelijk zal voorkomen. Zelfs als terroristische content tot meer terrorisme zou leiden (wat twijfelachtig is), zijn blokkeringsopdrachten te gemakkelijk te omzeilen. Er kan worden aangenomen dat de traditionele platforms alleen lokaal zullen blokkeren wanneer zij opdrachten ontvangen. De verordening verplicht hen niet om “terroristische content” daadwerkelijk te verwijderen, maar alleen om deze te blokkeren voor gebruikers in de EU. Het is technisch eenvoudig om dergelijke geo-blokkering te omzeilen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van buitenlandse proxyservers. Bovendien schakelen terroristische groeperingen steeds vaker over van traditionele platforms naar gecodeerde privécommunicatiekanalen of alternatieve platforms die zich niet schikken naar Europese verwijderingsopdrachten. De verspreiding van terroristische propaganda zal door deze verordening dus nauwelijks worden beteugeld.

Tijdspad

Het huidige schema van de triloogonderhandelingen:

  • Eerste Triloog: 17/10/2019
  • Technische onderhandelingen: 4-6/11/2019
  • Technische onderhandelingen: 11/11/2019
  • Tweede Triloog: 20/11/2019
  • Technische onderhandelingen: 21-22/11/2019
  • Technische onderhandeling: 05/12/2019
  • Technische onderhandeling: 09/12/2019
  • Derde Triloog: 12/12/2019
  • Interne vergadering: 22/01/2020
  • Technische onderhandelingen: 23/01/2020
  • Interne vergadering: 30/01/2020
  • Technische onderhandelingen: 03/02/2020
  • Schaduwvergadering: 11/02/2020
  • Interne vergadering: 17/02/2020
  • Technische onderhandelingen: 18/02/2020
  • Schaduwvergadering: 19/02/2020
  • Technische onderhandelingen: 03/03/2020
  • Schaduwvergadering 16/03/2020 – uitgesteld wegens coronavirus, nog geen vervangingsdatum
  • Vierde Triloog: 18/03/2020 – uitgesteld vanwege het Coronavirus, nog geen vervangingsdatum

De onderhandelaars

Het Parlement zal in de triloogonderhandelingen worden vertegenwoordigd door de volgende leden van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken:

De Commissie interne markt en consumentenbescherming (IMCO) wordt vertegenwoordigd door rapporteur KOLAJA Marcel (Groenen/EVA), terwijl de Commissie cultuur en onderwijs (CULT) wordt vertegenwoordigd door rapporteur WARD Julie (S&D).

Documenten

Hier zijn wat nuttige stukken om verder te lezen:

  1. Oorspronkelijk voorstel van de Commissie
  2. Effectbeoordeling van de Commissie
  3. Algemeen standpunt van de Raad
  4. Standpunt van het Parlement
  5. Vergelijking van de standpunten van de Raad
  6. EDRi verzameling van adviezen
  7. Commentaar van Digital Society

Verdere artikelen over het onderwerp