Sleepnet-surveillance

Dit is een opiniestuk van Dave Borghuis, kandidaat Tweede Kamerlid voor de Piratenpartij

De wet die sleepnet-surveillance mogelijk moet maken (wet inzake wijziging Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten) staat op het punt om aangenomen te worden. Deze wet is helaas al door de Tweede kamer en moet nog door de Eerste kamer goedgekeurd worden. Heel kort geeft deze wet AIVD en andere veiligheidsdiensten de mogelijkheid om grote groepen mensen tegelijkertijd af te tappen en deze gegevens voor 3 of 6 jaar op te slaan. Je hoeft dus geen verdachte te zijn of iets strafbaars gedaan hebben om in een dergelijke sleepnet terecht te komen.

Natuurlijk zegt de AIVD dat ze deze verruiming van de wet nodig hebben in verband met ’terrorisme’ ™. Voorheen was het alleen toegestaan om gegevens uit de ether af te luisteren, maar dat is omdat iedere radioamateur dit kan. Om dit te ‘upgraden’ naar kabel omdat dit ouderwets zou zijn vind ik een hele slechte reden. Indien iemand verdacht is, zijn er genoeg middelen om deze persoon af te tappen of op een andere manier in de gaten te houden, helemaal indien er een verdenking van terrorisme is. Ook is het nog niet aangetoond dat dit daadwerkelijk aanslagen heeft voorkomen. Bij vrijwel alle bekende aanslagen waren de personen op de een of andere manier al bekend bij de politie.

Een Amerikaans onderzoek hiernaar gaf aan dat er in eerste instantie 54 gevallen waren waarbij gegevens uit sleepnet gebruikt werden. Bij nader onderzoek bleef hier 1 twijfelachtige zaak over van een taxichauffeur die geld heeft overgemaakt naar een organisatie. Als dit het resultaat is van een grootschalig sleepnet waarin vele onschuldige burgers hun privacy totaal verliezen dan is dit wel een heel hoge prijs.

De nadelen van een sleepnet konden wel eens groter zijn dan de zogenoemde voordelen. Indien een groot deel van de bevolking onder surveillance ligt, zal men bewust of onbewust niet meer vrijuit spreken. In beroepen waar vertrouwen van een privégesprek essentieel is zoals advocaten, artsen en ook journalisten kan niet meer gegarandeerd worden dat een gesprek ook echt privé is. De AIVD en andere (buitenlandse) diensten kunnen dan tot 3 (!) jaar terug kijken wie met wie gesproken heeft en ook de inhoud van deze gesprekken inzien. Indien een klokkenluider een misverstand in de overheid wil gaan melden moet men uitzonderlijke maatregelen nemen om er zeker van te zijn dat de persoonsgegevens van deze niet bekend word. Een klokkenluider bedenkt zich dan wel twee keer voordat deze daadwerkelijk gaat melden, terwijl deze een essentiële rol speelt in een goedwerkende maatschappij en democratie.

Ook jij kunt wat te verbergen hebben. Dit begint al met je identiteit, indien deze voor een crimineel inzichtelijk is kan hij zich als jou voordoen en bijvoorbeeld op jouw naam schulden aangaan of contracten afsluiten. Ook je persoonlijke mening die je aan je vrienden vertelt kan privé zijn, maar indien deze voor iedereen inzichtelijk wordt, kan het in een veranderend politiek klimaat gebeuren dat je ineens achtervolgd wordt door je eigen uitspraken. Voorbeelden hiervan zijn niet alleen in het verleden te vinden maar ook nu zoals wie de tegenstanders zijn van Trump of Erdogan.

Maar ook al heb jij persoonlijk ‘niks te verbergen’ hebt, zijn er genoeg mensen die dit wel hebben. Dit kan heel persoonlijke dingen zijn zoals je seksuele voorkeur of politiek keuze. Niet iedereen zal het prettig vinden dat dit bij de buurman bekend is. Ook hierom moeten we onze privacy beschermen, niet alleen voor jou maar voor de hele maatschappij.

Privacy is een essentieel burgerrecht waarvoor de Piratenpartij als kernpunt zich sterk maakt. Met de ontwikkelingen op digitaal gebied is het steeds belangrijker dat de privacy van de gebruikers gerespecteerd worden en zowel overheden als bedrijven dit inzien.