Schenden grondrechten met corona-spoedwet het ‘nieuwe normaal’

Het kabinet is bezig met een spoedwet om maatregelen die nu nog in noodverordeningen zijn vastgelegd, te continueren. De bedoeling van noodverordeningen is juist dat die alleen maar kortdurend mogen zijn omdat deze een groot aantal burgerrechten, zoals vastgelegd in de grondwet, buiten werking stelt.

Het concept voor de spoedwet is nog niet officieel bekend gemaakt, maar inmiddels is het “Ontwerp Tijdelijke wet maatregelen covid-19” wel uitgelekt en van wat daar in staat worden wij als piraten niet vrolijk. De spoedwet zou al op 1 juli in werking moeten treden. 

Een aantal bezwaren:
Het kabinet eigent zichzelf verregaande macht toe. Bewindslieden mogen per ministeriële regeling evenementen weigeren, samenscholing op plekken verbieden, het openbaar vervoer stilleggen en scholen sluiten. Het parlement wordt min of meer buitenspel gezet: pas nadat de regeling in werking is getreden, gaat deze naar Tweede en Eerste Kamer.
‘Daarmee gaan we terug naar de tijd van koning Willem I’, zegt Wim Voermans, hoogleraar staatsrecht aan de Universiteit Leiden. ‘Die maakte ook regels per decreet en stuurde ze achteraf netjes naar het parlement.

Een alternatief voor het kabinet is om de uitzonderingstoestand uit te roepen en zich langs die weg macht toe te eigenen. Maar daar kan het parlement een einde aan maken en dat wil het kabinet waarschijnlijk niet.’
De noodwet geldt in eerste instantie voor één jaar, maar kan door het parlement oneindig worden verlengd.

Ook de Orde van Advocaten is zeer kritisch over de noodwet: ‘Het wetsvoorstel maakt het mogelijk vergaande beperkingen van grondrechten en vrijheden voor een onbepaalde periode normaal te maken. Dergelijke ingrijpende beperkingen van bewegings- en vergadervrijheden zijn niet normaal, en behoren dat ook niet te zijn in een democratische samenleving.’

Zo krijgen burgemeesters een nieuwe bevoegdheid om een woning binnen te gaan met als doel andere personen dan de bewoners te verwijderen. De rechtvaardiging hiervoor wordt gezocht in een ander grondrecht: het recht op volksgezondheid.

Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters zien weinig in deze wet. Wat ons opviel is dat ook zij uitsluitend kijken naar hun eigen bevoegdheden in plaats van naar de rechten van burgers.

Hier de volledige reactie van de Orde van Advocaten: (pdf ) https://www.advocatenorde.nl/juridische-databank/download/wetgevingsadviezen/272563/1
Blog van hoogleraar Wim Voermans https://wimvoermans.blog/2020/06/08/ontwerp-tijdelijke-wet-maatregelen-covid-19-slecht-idee