Red he
t Referendum! Het regeerakkoord dat is gesloten door Rutte III is op meerdere fronten slecht nieuws, hoe leuk de formatiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het ook in hebben proberen te pakken.
Een van de vele pijnpunten in dit akkoord is dat Rutte III onze democratische rechten wil inperken. Teken daarom mee voor de petitie “Red het Referendum!”
Wat is namelijk het geval? Op pagina 8 van het akkoord vinden we de volgende tekst:
“Het raadgevend referendum is enige jaren geleden geïntroduceerd als opmaat naar een correctief bindend referendum. De politieke steun voor het correctief bindend referendum is sindsdien afgebrokkeld en is daarmee als beoogd einddoel voorlopig uit zicht. Het nationaal raadgevend referendum heeft als tussenstap niet gebracht wat ervan werd verwacht, onder meer door een controverse over de wijze van aanvragen en verschillende interpretaties van de uitslag. Het kabinet wil daarom een pas op de plaatsmaken. De Wet raadgevend referendum wordt ingetrokken.”
Ja, het staat er echt. Zelfs D66 (de democratie in de naam is inmiddels waarschijnlijk vervangen voor demofobie) verdedigt het intrekken van de Wet Raadgevend Referendum. Dit voornemen is natuurlijk niet uit de lucht komen vallen.
Het was al pijnlijk dat de regering onderuit ging met het Oekraïne-Referendum. In de aanloop naar dit referendum dacht de regering dat ze er prima uit zouden komen door geen actie te ondernemen en mensen niet beter voor te lichten over het verdrag. Soit, les geleerd zou je zeggen. Bij een volgend referendum zal de regering vast niet weer de fout maken om burgers niet beter voor te lichten over het onderwerp. Maar nee..
Want tijdens de formatie werden de formerende partijen opgeschrikt door aandacht voor het sleepwetreferendum. Er werd toen gespeculeerd over de gevolgen van een dergelijk referendum, want formatiepartner D66 was tot dat moment altijd een voorstander van het referendum als democratisch middel. Welk wisselgeld D66 uiteindelijk heeft gekregen zullen we wel nooit weten, maar van deze extreme draai kan zelfs de PvdA nog wat leren. In plaats van lering te trekken uit het eerste referendum en in te zetten op verbetering, gooien ze het kind met het badwater weg.
Inmiddels heeft Forum voor Democratie zijn kans schoon gezien en is die partij druk bezig om een eventueel referendum over het referendum te kapen. Een slechte zaak, want het referendum moet geen middel voor partijpolitiek worden. Het mag niet zo zijn dat mensen op deze manier worden beïnvloed om hun stem bij een referendum af te laten hangen van hun partijvoorkeur. Op deze manier zal iemand die tegen Forum voor Democratie is ook sneller tegen het standpunt van die partij stemmen tijdens een referendum.
Het Sleepwet-initiatief is een voorbeeld van hoe het wel kan: Burgers starten een initiatief, organisaties en politieke partijen sluiten aan en ondersteunen. Niet vanwege een politieke kleur, maar om de inhoud. Daarom roepen wij, niet als initiatiefnemer maar als ondersteunende partij, iedereen op om de petitie “Red het Referendum” te tekenen. Deze petitie sorteert niet voor op het wel of niet komen van wetgeving, maar richt zich op wat er NU mogelijk is. En door de petitie te ondersteunen krijg je ook bericht als het steunen van een referendumaanvraag er daadwerkelijk toe gaat doen.
Wij hebben getekend, en roepen iedereen op dat ook te doen. Doe je mee?
Je kunt het er niet omheen dat de referenda tot dusver (EU Grondwet en Oekraïne) niet goed gewerkt hebben.
De problematiek werd verdraaid door populisten, of op z’n minst verkeerd begrepen, en de stemmingen werden misbruikt om ongenoegen kenbaar te maken dat niets met het onderwerp te maken had.
Ik betaal belasting voor beroepspolitici die de tijd krijgen zich in problemen te verdiepen.
Zelfs in Zwitserland, een land met een lange traditie van referenda, begint men zich nu af te vragen of referenda wel zo goed werken.
Als onze traditionele “vertegenwoordigende democratie” niet goed werkt moeten er andere maatregelen genomen worden. De kibbelende kleuterklas van Kamerleden is soms niet om aan te zien, maar het referendum is de verkeerde oplossing voor het verkeerde probleem.
“Je kunt het er niet omheen dat de referenda tot dusver (EU Grondwet en Oekraïne) niet goed gewerkt hebben.”
beide raadgevende referenda zijn inderdaad genegeerd.
“Ik betaal belasting voor beroepspolitici die de tijd krijgen zich in problemen te verdiepen.”
je betaalt mee om onze werknemers, zoals ambtenaren, premier en minister van loon te voorzien, maar het representeren van jouw belang gaat in beginsel niet via loon maar via het stembiljet.
“Als onze traditionele “vertegenwoordigende democratie” niet goed werkt”.
Een representatieve democratie bestaat alleen indien de bevolking zich er ook mee wil bemoeien. Dat is niet het geval. Het is wel een beetje zuur om die schuld nou uitgerekend op de schouders te leggen van die burgers die zich er wel mee willen bemoeien met het argument dat zij er volgens jou (blijkbaar) een ‘verkeerde ‘ politiek opinie op nahouden.
De sleepnetwet draait inderdaad om het oplossen van een probleem: het massaal aftappen gebeurt al lang omdat Washington het bevolen heeft, maar het is naar Nederlands recht(=democratie) illegaal. Dat is in theorie een probleem voor ministers en partijen, en dat probleem willen ze dus oplossen.
Het raadgevend referendum is een prima manier om te leren hoe het referendum principe goed te hanteren.
Hoewel de gehouden referenda in Nederland wat onhandig waren opgezet, waren de uitslagen duidelijk. Ook hebben ze aanleiding geven tot betrokkenheid van burgers en zijn er goede discussies geweest. In Zwitserland is recent het probleem ontstaan dat referenda zijn gehouden met ongrondwettelijke uitgangspunten. Dat kan dus niet.