Het motto van de Piratenpartij heeft het over de informatiesamenleving. Deze term kan wel wat uitleg gebruiken.
We leven in maar één samenleving, waar je op verschillende manieren naar kunt kijken. De antropologie kijkt naar de gebruiken en gewoonten, en de economie kijkt naar werk en productie. Het is dezelfde samenleving, maar een heel ander beeld.
De economie en de antropologie kijken van buiten naar de samenleving; de Piratenpartij staat er midden in. Informatie is waar de mensen een samenleving mee maken. De informatie volgt en vormt al sinds de prehistorie de sociale verbanden. Dank zij het uitwisselen van informatie kan de mens een samenleving vormen.
Onderling uitwisselen van informatie zorgt niet alleen voor het delen van kennis, maar ook voor het leggen van contacten, het organiseren. Kortom, het zorgt voor het succes van de mensheid.
Tegenwoordig zijn er bedreigingen voor de informatiemaatschappij, die haar minder vrij maken door de stroom van informatie te verstoren. Waarom copyright de informatiemaatschappij bedreigt is heel mooi uitgebeeld in een verhaal van Nina Paley: “Copyright is brain damage”, die de maatschappij vergelijkt met een superbrein. Deze vergelijking van de maatschappij met een superbrein is heel sterk. Dit superbrein kan ons leven tot in detail regelen (we zijn het zelf). Pogingen van regeringen om structureel binnen te dringen in onze persoonlijke levenssfeer lopen eigenlijk altijd slecht af voor het grootste deel van de bevolking.
Deel uitmaken van een ‘superbrein’ wil trouwens niet zeggen dat je alleen mag meedoen als je hooggeleerd bent of goed op school. Het is mogelijk “denkende systemen” te maken van dominostenen. De informatiemaatschappij leert iedereen op zijn of haar eigen manier wat hij of zij moet weten. Iets wat veel hooggeleerde plannenmakers wel eens vergeten.
En dat is de vrije informatiesamenleving: een samenleving waar iedereen op een prettige plek zit en gewoon zijn of haar ding kan doen. Het programma van de Piratenpartij helpt de informatiesamenleving vooruit.
Copyright is net al genoemd, maar ook patenten verhinderen dat de juiste mensen de juiste kennis krijgen. De technicus kan veel meer met open standaarden, en standaard onderdelen, dan weer een afwijkende maat om een patent te omzeilen. En dan hebben we het nog niet eens over alle trucs die fabrikanten gebruiken om de sleutelaar tegen te werken – vaak ondersteund met Digital Restrictions Management (DRM), die tegen de zin van de Piratenpartij niet eens omzeild mag worden.
De verdeling van de informatie over de mensen gaat mis. Hoeveel problemen blijven liggen omdat iedereen bezig is met de Amerikaanse presidentsverkiezingen of hoestende panda’s? De tv waarschuwt ons wel voor fake news, maar het belangrijkste nepnieuws is toch echt dat de laatste hoestbui van een tv-ster interessant is.
Dat brengt ons bij de internet-reuzen die verzuipen in de discussie over censuur en moderatie. Om terug te komen op dat superbrein: omdat iedereen dezelfde filmpjes krijgt, verwerkt dat superbrein alleen die filmpjes. Ondanks de eindeloze mogelijke contacten, kijkt heel de wereld naar de eerste pagina van de Google-search. Het is heel mooi dat Google ons heel snel de originele bron kan leveren, maar een hele hoop context gaat daarmee verloren.
De informatiemaatschappij is pas vrij als de informatie er voor jou is, en jij niet door de informatie opgejaagd wordt.
Informatie, niet over ons zonder ons, maar vóór ons.
