Over ANPR-systemen (automatische nummerplaatherkenning) is veel gezegd, op 14 november wordt in de Eerste Kamer wetsvoorstel 33542 in behandeling genomen, wat het mogelijk maakt alle ANPR-beelden voor een bepaalde tijd op te slaan. Niet geheel toevallig is er ook een persbericht uitgegaan dat de politie het aantal ANPR-systemen wil uitbreiden met 200 extra camera’s, eerst op de binnenwegen, maar daartoe beperken ze zich niet.
In combinatie met de OV-Chipkaart, die iedere reisbeweging in het openbaar vervoer bijhoudt, werken we zo met elkaar naar een landelijk netwerk waarin iedere persoonlijke reisbeweging in de gaten kan worden gehouden, tenzij je op de fiets bent. Hoe lang duurt het nog voordat stoplichten zijn gekoppeld aan een ANPR-camerasysteem? Of ‘slimme lantaarnpalen’ volgehangen zijn met camera’s?
Ido Nap, eindverantwoordelijke voor ANPR bij de politie stelt “Je kunt je nog altijd vrijelijk door Nederland bewegen. We willen echt niet iedereen in de gaten houden.” Helaas spreken de daden van de politie iets anders uit. Er wordt een sleepnet op onze wegen uitgerold waarmee niet-verdachte personen preventief permanent in de gaten worden gehouden.
Als je deze ontwikkeling beschouwt in de context van privacy inperkende maatregelen zoals de ‘war on cash’ en de sleepwet , kan je jezelf afvragen hoe ver we in Nederland gaan eer we in een ‘minority report’ achtige setting terecht zijn gekomen? Waar alle bewegingen die we on- en offline maken worden bijgehouden. waar je preventief als verdachte wordt aangemerkt vanwege patronen die volgen uit analyse op big data, door algoritmes waartegen geen verweer mogelijk is.
We gaan een gevaarlijke richting op waarin tunnelvisie, toegespitste zoekvragen en onschuldpresumptie op gespannen voet staan met opsporing. Waarin je richting een situatie gaat waarin je met omgekeerde bewijslast jezelf moet bewijzen iets niet gedaan te hebben.
De Piratenpartij heeft haar standpunt op dit vlak helder verwoord in het verkiezingsprogramma van 2017: wij willen een zeer gelimiteerd ANPR-systeem, kentekens mogen enkel vastgelegd worden bij een overtreding of een misdrijf.
De Eerste Kamer is nu aan zet. Ook de Piratenpartij roept de Eerste Kamer op om dit wetsvoorstel te verwerpen. Het is een aanslag op eenieders bewegingsvrijheid.