Blog: Lunch

Gistermiddag had ik een lunch met een goede vriend van me. Onder het genot van goede cappuccino en uitsmijters probeerde ik hem uit te leggen waarom ik voor die “maffe” Piratenpartij bezig ben. We kwamen op het onderwerp ANWB–verzekering. De conversatie ging ongeveer als volgt:
Ik begon: “De ANWB heeft een nieuwe autoverzekering, waarbij een dongle in je auto geplaatst wordt die permanent je rijgedrag in de gaten houdt. Als je braaf rijdt, betaal je een lagere premie. Hoe fout is dat…!”

Ik kreeg een vragende en lichtelijk afkeurende blik terug.

“Hoezo? Het helpt toch bij het verhogen van verkeersveiligheid? En je premie gaat omlaag als je je goed gedraagt. Het is vrijwillig en de ANWB hoeft minder schade uit te keren. Klinkt voor mij als een win-win. Hoe kan je daar tegen zijn? Uiteindelijk is het je eigen keus: je hoeft die verzekering niet te nemen!”

“En daarom zit ik bij de Piratenpartij!”

“Euh….wat? Heb je nu al bier op?”

“Nee, cappuccino! Maar omdat het heel logisch klinkt wat je zegt. Het lijkt goed voor de keuzevrijheid van de klant, en goed voor de verzekeraar. Totdat je verder denkt.”

“Sterke cappuccino blijkbaar…, maar goed, leg uit!”

“Here we go… In eerste instantie lijkt het een goed plan. Maar denk je eens in wat er gaat gebeuren. Deze verzekering gaat in eerste instantie een veiliger verkeer opleveren, en daardoor minder schade. Dat maakt het verdienmodel interessant! Minder uitkeren, meer winst. En dus een betere concurrentiepositie op de markt. Het gevolg daarvan is dat andere verzekeraars het ook gaan invoeren, om het prijspeil van de ANWB te kunnen volgen. Dat is logisch. Dus uiteindelijk hebben alle maatschappijen deze verzekering. Heb je een auto, dan moet je die verplicht verzekeren. Mensen met weinig geld zijn daarmee zo ongeveer verplicht om die dongle te accepteren. De keuze tussen brood voor je kinderen of een stukje privacy inleveren is immers snel gemaakt.
Dan komt stap 2: Op deze manier is er door verzekeraars simpel geld te verdienen. Korting op je zorgverzekering? Geef inzage in je eetpatroon! NRC had het in een, overigens zeer goed, artikel over een chip in je lichaam die al je voedingswaarden permanent doorgeeft. Maar een eerdere stap zou kunnen zijn dat je de data van je AH bonuskaart (waar al je boodschappen op staan) automatisch deelt met je zorgverzekeraar. Ook weer iets dat we niet moeten willen! Maar doordat het voor de verzekeraar de kosten verlaagt, moeten ze wel meedoen om hun concurrentiepositie niet te verliezen.”

“Oké, fair enough. Maar hoeveel kwaad kan dat dan, dat delen van die data? Het is toch ergens eerlijker dat je voor goed bedrag beloond wordt?”

“Het delen van dit soort data is uiteindelijk heel gevaarlijk voor de maatschappij. Behalve een gut feeling van ‘Ik wíl dit gewoon niet!’ zou je er bijvoorbeeld zelfs de democratie mee in gevaar kunnen brengen. En ik denk dat we het erover eens kunnen zijn dat dat geen goed plan is – toch? “

“Sure! Maar het delen van data leidt tot einde democratie? Die volg ik niet”

“Hier komt de wiskunde c.q. statistiek om de hoek kijken. En daar zijn de Piraten goed in! Stel je voor dat ik al deze data tot mijn beschikking heb, over elk individueel persoon. Dan weet ik van iedereen precies voor welke argumenten ze gevoelig zijn. Wat vindt meneer Jansen leuk, en wat niet. En dat keer 17 miljoen. Met voldoende budget kan ik, via telefoon, social media of zelfs e-mail, elk individu laten benaderen met op maat gemaakte argumenten om op mij te stemmen. De logische rekensom en gemiddelde-berekeningen hebben dan als uitkomst dat ik daarmee de volgende verkiezingen win! Verkiezingen letterlijk kunnen kopen, dat lijkt me geen democratie meer.”

“Mmmm…oké, je hebt een punt. Maar al die data staat natuurlijk niet vrij ter beschikking van één partij! Hoe doe je dat dan?”

“Piraten komen uit de ICT-wereld. Wij weten dat alles te hacken is. Mooi voorbeeld is de hack in de Bundestag, vorig jaar”

“De watte?”

“Bundestag, het Duitse parlement. Op een gegeven moment kwamen ze erachter dat een groot gedeelte van de computers van het parlement en de parlementariërs besmet waren met een virus. Alle data, alle e-mail van parlementsleden, alle wetsvoorstellen enzovoort lekten weg naar het buitenland. Ze denken nu dat Rusland erachter zat. Anyway, dat virus zat er weet ik veel al hoe lang op, en ze kregen het er niet af. Uiteindelijk hebben ze de bijl in alle computers moeten zetten, en allemaal nieuwe computers moeten kopen. Duurde meer dan honderd dagen… Point being, als het Duitse parlement gehackt kan worden, hoe kunnen we dan in godsnaam de ANWB vertrouwen dat onze data bij hen wel veilig opgeslagen is? Nóóóó way!”

“Tja, als je het zo ziet… Maar dan moet iemand wel heel veel wil én geld hebben om dat te doen! Denk je dat die mensen er zijn?”

“Ik denk dat die lánden er zijn! Oorlog is duur, zowel in geld als in mensenlevens en destructie. Maar hoe aantrekkelijk zou het zijn voor een land als Noord-Korea om met een stroman, een ploeg hackers en een paar miljard euro de macht in Nederland te krijgen? Stuk praktischer dan een kernraket op Amsterdam, stuk minder represailles ook als het mis gaat. Little harm in trying, from their perspective…”

Er volgde een stilte van bijna een minuut.

Ik ging verder: ”En dát is voor mij Piratenpartij. Wij proberen verder te denken. En daarmee komen we vaak tot andere inzichten. Moeilijk verhaal om aan het publiek en de politiek te slijten, maar o zo belangrijk!”

“Ja, ik begrijp waarom jij Piraat bent…Hoe wil je dit tegengaan? Nooit gedacht trouwens dat de ANWB hier zomaar aan mee zou doen. Ben ook benieuwd of ze dit zelf ook in zien! Het blijft natuurlijk gewoon een bedrijf dat winst wil maken en een veiliger verkeer wil… toch?“

Ik knikte instemmend: “Een mogelijke oplossing zou een wet zijn die bedrijven verbiedt hun klanten privacy te laten inleveren in ruil voor geld, waar het gaat om verplichte producten zoals een auto- of zorgverzekering. Als we een paar Piraten in de Tweede Kamer krijgen komende verkiezingen, hebben we initiatiefrecht en kunnen we zo’n wet schrijven. Als we dit kunnen uitleggen, weet ik zeker dat er veel politieke steun voor zou zijn. Maar dan moeten we dus eerst die Kamer in. En tja… ANWB…, ik gok dat ze er nog niet zover over hebben nagedacht. Maar dat zouden ze wel moeten doen. Ze zijn een grote, maatschappelijke organisatie. Dan heb je wel de morele verplichting om goed na te denken over de impact die jouw keuzes hebben op de maatschappij. Ik hoop dat we ze dat kunnen doen inzien.”

“Ik hoop het ook! Lijkt me dat veel bedrijven die kennis niet in huis hebben… Jullie zijn zo gek nog niet! Maar toch… Je denkt zo diep na. Waarom dan die belachelijke naam? Piratenpartij…Zo nemen mensen je toch niet serieus? Dat is gewoon jammer!”

“Tja… Dat is stof voor een ander gesprek. Ober, mag ik de rekening alsjeblieft? Ik betaal met cash, graag!”

Janmaarten Batstra is kandidaat voor het lijsttrekkerschap van de Piratenpartij voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. Volg zijn bevindingen en bevraag hem over alles op Twitter: @interminded. Op zondag 26 juni kun je, als lid, stemmen wie je graag als lijsttrekker ziet. Ben je nog geen lid? Hier doen! 🙂