Reactie Piratenpartij op ontwerpbesluit AP

Zoals de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) bekend heeft gemaakt, is de AP voornemens om de door Dutch FilmWorks gemelde verwerking van persoonsgegevens (online handhaving van intellectuele eigendomsrechten) rechtmatig te verklaren.

Dit houdt in dat Dutch FilmWorks (DFW) van plan is om persoonsgegevens vast te leggen door gericht informatie over mensen te verzamelen met eigen onderzoek, en persoonsgegevens op te vragen van abonneehouders van internetverbindingen zonder diegenen daarvan op de hoogte te stellen. Daarnaast is DFW van plan strafrechtelijke gegevens en/of gegevens over onrechtmatig of ‘hinderlijk gedrag’ te verwerken. DFW heeft eerder aangegeven 150 euro per download te willen eisen, maar kan daar van afwijken, wat in onze ogen “Duitse” toestanden tot gevolg zal hebben. Iets wat we niet willen natuurlijk.

Help je mee? Het is mogelijk om tegen het besluit van de AP een bezwaar in te dienen tot 25 augustus. De Piratenpartij heeft hiervoor een bezwaar ingediend, dat je hieronder kunt lezen. Wil je ook een bezwaar in dienen? Dit kan naar het volgend adres:

Autoriteit Persoonsgegevens
Afdeling Juridische Zaken
o.v.v. bezwaar
Postbus 93374
2509 AJ DEN HAAG

Hou er wel rekening mee dat een valide bezwaar per post moet worden verstuurd, samen met een kopie van het ontwerpbesluit van de AP. Uiteraard houden wij jullie op de hoogte van de reactie van de AP.

Betreft: Bezwaar tegen ontwerpbesluit inzake de verklaring omtrent de rechtmatigheid van online handhaving van intellectuele eigendomsrechten door DutchFilmWorks B.V;z2017-02053

LS,

Naar aanleiding van het op 14 juli in de staatscourant gepubliceerde ontwerpbesluit, waarin de Autoriteit Persoonsgegevens voornemens is om de door Dutch FilmWorks (DFW) gemelde verwerking van persoonsgegevens rechtmatig te verklaren, willen wij middels dit schrijven onze bezwaren kenbaar maken.

Deze mogelijkheid staat open voor iedere belanghebbende. Aangezien de door DFW gemelde werkwijze impact heeft of kan hebben op iedereen in Nederland die beschikt over een internetverbinding en daarmee een IP-adres, nog losstaand van het wel of niet downloaden via een torrent netwerk, dienen wij als Piratenpartij Nederland hierbij onze zienswijze in.

Om de context en reikwijdte van deze draconische manier van gegevensverzameling te duiden vragen wij u ook om de huidige situatie in Duitsland in ogenschouw te nemen. Daar is sprake van een gelijkaardige manier van opsporing door particuliere organisaties. In plaats van dat dit leidt tot transparante en toetsbare rechtsgang, krijgen zogenaamde “overtreders” daar zodra de NAW gegevens zijn achterhaald per direct een schikkingsvoorstel dat in de duizenden euro’s loopt. Het alternatief voor eenieder die meent dat deze “boete” ten onrechte is opgelegd (door een particuliere onderneming nota bene) is een dure rechtsgang waarbij het recht van de rijkste lijkt te zegevieren.

Voor meer informatie over deze wanpraktijken bij onze oosterburen is het volgende NOS artikel een goed startpunt: https://nos.nl/artikel/2029491-downloadverbod-in-duitsland-big-business.htm. Hier staat onder andere in beschreven hoe de proportionaliteit ver te zoeken is. Een IP adres valt in veel gevallen niet te herleiden naar één persoon. Achter 1 IP adres zitten vaak meerdere gebruikers.

Graag vernemen wij van de Autoriteit Persoonsgegevens of er afdoende is overwogen wat de neveneffecten zijn van deze goedkeuring, en zo ja welke overwegingen daarin zijn gemaakt.

Om over te gaan op onze bezwaren ten aanzien van dit ontwerpbesluit dragen wij verder de volgende punten aan:

Punt 1: Dutch FilmWorks heeft geen enkele grondslag, dan wel een redelijk belang om van mogelijk alle Nederlanders de persoonsgegevens te verwerken.
Dutch FilmWorks is licentiehouder. Dit vormt geen grondslag om namens derden, namelijk de auteursrechthouder, van mogelijk alle Nederlanders de persoonsgegevens te verwerken.

Als distributeur heeft Dutch FilmWorks geen directe relatie met het publiek. Omdat er geen directe relatie met het publiek is, valt het niet te rechtvaardigen dat deze partij achter het publiek aangaat wanneer het bedrijfsmodel zou worden bedreigd.

Punt 2: De motivatie van DFW in het Protocol is zwak en slecht onderbouwd. Het gebruik van metaforen suggereert zekerheden die niet bestaan.

In de Inleiding van het Protocol “Online handhaving intellectuele eigendomsrechten” gebruikt Dutch FilmWorks B.V. (DFW) het scheldwoord “piraterij”, en expert terminologie zoals “intellectuele eigendomsrechten” en “schade”, er wordt zelfs gesproken van “onherstelbare schade in de branche”. Daarbij neemt DFW het faillissement van A-Film als voorbeeld. Frappant, gezien dat de ondergang van A-Film voor een groot deel veroorzaakt is doordat A-Film sterk heeft geleund op de verkoop van DVD’s. De verkoop van DVD’s is hetzelfde lot beschoren als de ouderwetse videotheek. Mensen gebruiken tegenwoordig legale online on-demand alternatieven, zoals Netflix en Videoland.

DFW neemt met dit voorbeeld ten eerste een voorschot op een faillissement dat nog niet afgerond is, en ten tweede is er helemaal geen causaliteit aangetoond tussen online downloaden en dalende filmverkoop. Wel is er – ondanks de toename van het gebruik van Netflix en soortgelijke alternatieven – al enkele jaren een stijging in het aantal filmbezoekers. Dit wekt bij ons het beeld op dat DFW eerder op zoek is naar een manier om geld te verdienen (zoals genoemd in het voorbeeld bij de inleiding) dan naar een manier om auteursrechten te beschermen.

De term “piraterij” wordt gebruikt als een scheldwoord om het delen van informatie ethisch op één lijn te stellen met gewelddadige aanvallen op de scheepvaart. Dit is onnodig grievend en het is stemmingmakerij. Hoewel in het dagelijks taalgebruik het gebruik van kleurrijke metaforen gewoon is, getuigt het gebruik van dergelijke metaforen in officiële stukken, die een ‘scheef’ beeld schetsen, van een vooringenomenheid die een zakelijke en onpartijdige afweging – al dan niet onbewust – kunnen beïnvloeden.

Verder willen wij opmerken dat de term “intellectuele eigendomsrechten” een propagandaterm is die nooit gebruikt zou moeten worden, om reden dat het een sturing heeft in een bepaalde richting die niet moeilijk te zien is: het suggereert denken over o.a. auteursrechten naar analogie van eigendomsrechten voor fysieke objecten. We kunnen niet stellen dat hier sprake is van eigendom conform het eigendomsrecht, het betreft hier regelgeving door de Overheid.

Het auteursrecht is een sociaal contract bedoeld om de makers in staat te stellen bij te dragen aan het algemeen cultuurgoed. De auteursrechtwetgeving biedt hiervoor de begunstigde voor een beperkte periode markt-exclusiviteit, een “monopolie”, t.b.v. commerciële distributie. De auteursrechtwetgeving kent een aantal uitzonderingen, ofwel ‘beperkingen’ op het auteursrecht, zoals citeren, parodiëren, gebruik in het onderwijs of een ’thuiskopie’ maken voor eigen gebruik.

De uitdrukking “onherstelbare schade” is een overdrijving, deze wordt zonder onderbouwing geponeerd in het Protocol. Waar zijn de feiten die deze claim ondersteunen? We moeten vaststellen dat deze claim ongefundeerd is.

Punt 3: Het verzamelen van de persoonlijke gegevens van miljoenen Nederlanders door Dutch FilmWorks is disproportioneel.

Hoeveel mensen verdienen hun brood in de filmdistributie? Volgens LinkedIn heeft Dutch FilmWorks enkele tientallen werknemers. Is dat voldoende om de vrijheid van iedereen te beperken? Het verzamelen van persoonlijke gegevens zou alleen legaal mogen zijn met een gerechtelijk bevel, wanneer er een vermoeden is dat iemand een misdaad voorbereid of uitvoert.

Daarnaast ontstaat er met dit besluit de schijn dat met het opvragen van NAW gegevens aantoonbaar is gemaakt dat iemand zich schuldig maakt aan het verspreiden van illegale content. Hiermee gaat DFW compleet voorbij aan bijvoorbeeld de vele gebruikers van een proxy of bijvoorbeeld het TOR netwerk. Dit netwerk maakt anoniem internetten mogelijk. De toegevoegde waarde daarvan is dat hiermee voorvechters van vrijheid en transparantie in landen waar privacy en vrijheid van meningsuiting verre van vanzelfsprekend zijn toegang krijgen tot de rest van de wereld, en daarmee hun stem hoorbaar maken.

DFW kan op geen enkele manier borgen dat iemand die bijdraagt aan dit netwerk niet onterecht aangesproken zal worden op het verspreiden van illegale content. Immers, via het IP adres van een proxy kunnen honderden anderen data verzenden. De Nederlandse wetgeving staat het delen van een IP adres op geen enkele manier in de weg. Daarnaast kan iemand onbedoeld, bijvoorbeeld door middel van een hack een proxy op zijn of haar verbinding hebben.

Punt 4: Het IP adres is geen betrouwbare informant voor onderzoek

De Electronic Frontier Foundation (EFF) is een Amerikaanse stichting die zich bezighoudt met burgerrechten in de digitale wereld. Ze is sinds 1990 actief, voornamelijk in Noord-Amerika; in 2007 opende de stichting een bureau in Brussel. De EFF heeft een IP-Adres Whitepaper gepubliceerd, met als titel: “Unreliable Informants: IP Addresses, Digital Tips and Police Raids”, bron: https://www.eff.org/files/2016/09/22/2016.09.20_final_formatted_ip_address_white_paper_0.pdf

Internet Protocol-adressen (IP-adressen), worden steeds meer misbruikt en verkeerd begrepen door zowel de rechtshandhaving als door rechters. IP adres informatie is ontworpen voor het routeren van verkeer op het internet, niet als een identificatie voor andere doeleinden. Zoals het Whitepaper uitlegt, is IP-adressen informatie niet hetzelfde als fysieke adressen of licentieplaten die een exacte locatie kunnen identificeren of een bepaalde persoon kunnen identificeren. Simpel gezegd: er is geen uniforme manier om systematisch fysieke locaties op basis van IP-adressen in kaart te brengen of een telefoonboek te maken van bepaalde IP-adressen voor het opzoeken van bepaalde gebruikers.

Het Paper legt ook uit waarom beperkingen van de technologie het onbetrouwbaar maken, en hoe de regels van het Hooggerechtshof rond onbetrouwbare informatie van anonieme informanten dient te gelden voor de IP-adres informatie in de opsporingstoepassingen.

Met het vaststellen van een eigenaar van een IP adres is niet vastgesteld wie de gebruiker is van een verbinding, hierdoor kunnen bijvoorbeeld hotels en horecaondernemingen, pandeigenaren of andere personen met gedeelde internet verbindingen, zoals bijvoorbeeld studentenhuizen onterecht worden belast met een schikkingsvoorstel die niet voor hen bedoeld is. Deze zijn immers geen downloader van ‘illegale content’, maar simpelweg de eigenaar van een internet verbinding.

Ook bezien in de beschreven context voorafgaand aan de punten die wij hier noemen, is dit zorgwekkend. Want iemand met beperkte financiële middelen zal nooit op kunnen tegen het juridisch geweld van een vermogende partij zoals DFW. Het kan niet zijn dat de Autoriteit Persoonsgegevens hier blind uitgaat van “goede bedoelingen” van DFW. De middelen die de Autoriteit Persoonsgegevens hiermee in handen van DFW geeft kunnen eenvoudig misbruikt worden.

Punt 5: Handhaving van de wet is een overheidstaak, en geen particuliere aangelegenheid.

Het protocol houdt op geen enkele manier rekening met beperkingen die de wet stelt aan het auteursrecht. Het staat DFW vrij om bij aanwijzingen van crimineel gedrag naar de politie te stappen, het kan op geen enkele manier de bedoeling zijn dat DFW zich gaat opstellen als opsporings-, uitvoerings- en rechtsinstantie. Wij dringen er dan ook zeer op aan dat de Autoriteit Persoonsgegevens dit soort uitwassen van gegevensverzameling blokkeert vanuit haar hoedanigheid. Daarbij raden wij aan dat de Autoriteit Persoonsgegevens geen motivaties meer accepteert wanneer daar aannames in gedaan worden, vaag taalgebruik in gebruikt is, en er geen onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek is dat de argumenten van de aanvrager kan ondersteunen.

Wanneer de Autoriteit Persoonsgegevens besluit om de aanvraag van DFW goed te keuren is dat volgens ons op basis van incomplete informatie. Zoals reeds benoemd vragen wij de Autoriteit Persoonsgegevens dan ook om goedkeuring te heroverwegen of idealiter over te gaan tot afkeuring van de aanvraag van DFW.

Op het moment van schrijven heeft onze partij een kleine 1800 leden die deze standpunten onderschrijven. Wij zullen onze zienswijze ook openbaar maken via onze eigen kanalen, alsmede de reactie van de Autoriteit Persoonsgegevens op dit schrijven.

Wij vertrouwen erop dat wij hiermee genoeg informatie hebben gegeven om u aanleiding te geven dit besluit te herzien.

Met vriendelijke groet,
Piratenpartij Nederland