35 miljard voor het oprapen als de overheid snel handelt

Onthullingen Snowden creëren geweldige economische kans

Terwijl politiek Den Haag vakantie vierde, is er deze zomer ongemerkt een markt van minstens $35 miljard geopend. Dit is het bedrag dat er als gevolg van de NSA-lekken van Snowden plotseling voor het oprapen ligt in de cloud-computing industrie.

Hoewel in eerste instantie vooral voorvechters van privacy geschokt reageerden op de onthullingen over het grootschalige afluisteren van het internet door de Amerikaanse veiligheidsdiensten, beginnen de implicaties nu ook door te dringen tot de directiekamers van het internationale bedrijfsleven.

De Financial Times schreef dat Google, Microsoft en Amazon op korte termijn zo’n $35 miljard aan cloud-omzet weg zullen zien trekken naar het buitenland. Deze klanten verlaten massaal de VS, nu blijkt dat de NSA vrijwel ongecontroleerd toegang heeft tot alles wat in Amerikaanse cloud opgeslagen is. Ruim 4 miljoen medewerkers van grote Amerikaanse consultingfirma’s kunnen onbeperkt en ongecontroleerd meelezen met de e-mail, meeluisteren met Skype én hebben toegang tot alle documenten in de cloud.

Veel bedrijven die zaken doen met de VS of daar een grote concurrent hebben zitten, realiseren zich nu dat het grootste deel van hun IT-infrastructuur en interne correspondentie mogelijk een open boek is voor de consultants van die Amerikaanse concurrenten.

Overheid moet nu aan het werk

Indien de overheid snel schakelt, ligt hier een uitgelezen mogelijkheid om het Nederlandse bedrijfsleven van een onverwachte buitenkans te laten profiteren. Met de Amsterdam Internet Exchange huisvesten we al één van de belangrijkste internetknooppunten ter wereld, en de Nederlandse hostingproviders hebben wereldwijd een goede naam. Om snel in te kunnen spelen op de groeiende vraag, kan de overheid de sector op een aantal manieren helpen.

De klanten die uit de Verenigde Staten vertrekken doen dit omdat zij de vertrouwelijkheid en de integriteit van hun gegevens gegarandeerd willen zien. Het is de taak van de overheid om het Nederlandse bedrijfsleven in staat te stellen deze garanties te geven. Belangrijke obstakels zijn onder andere de cybercrime-voorstellen van minister Opstelten, het dataretentie-beleid en de slechte toegangscontrole op de CIOT-database.

Garandeer vertrouwelijkheid en integriteit van data

Het cybercrime-wetsontwerp verslechtert de concurrentiepositie van Nederland-dataland op een aantal punten. Het dreigende decryptiebevel vormt een ernstige inperking van de grondrechten van verdachten en niet-verdachten. Welk bedrijf zou zijn vertrouwelijke data toevertrouwen aan een land dat weigert de basisbeginselen van de rechtspraak te respecteren? Het zijn nu juist de geheime bevelen van het geheime FISA-hof waardoor veel bedrijven hun gegevens buiten de VS gaan opslaan.

Ook de gewenste bevoegdheid om wereldwijd computers te kunnen hacken is een reden om weg te blijven uit Nederland. Allereerst omdat het van weinig respect voor internationale rechtsregels getuigt, maar ook omdat een hackende overheid internationaal represailles over zich zal afroepen, waardoor Nederland zichzelf een doelwit voor boze cybercriminelen en regeringen maakt. Géén omgeving waarin je cloud-gegevens wilt parkeren die 24/7 online en bereikbaar moeten zijn.

Stop dataretentie

Het laatste grote obstakel vormen de databewaringsrichtlijn en de chaos bij de CIOT-database. Met deze databewaringsrichtlijn heeft de overheid zich brede bevoegdheid toegeëigend om de metadata van alle communicatie van alle Nederlandse burgers en bedrijven op te slaan en vrijwel onbeperkt in te zien. De database met deze gegevens wordt jaarlijks ruim 2,5 miljoen keer geraadpleegd, en voor veel van deze zoekacties ontbreekt een duidelijke bevoegdheid of onderbouwing. De multinationals die nu op zoek zijn naar een plek om hun gegevens veilig op te slaan, vertrekken onder andere uit de VS vanwege de geheime dataretentie-bevelen aan onder andere Verizon die deze zomer in de openbaarheid kwamen.

Nederland gaat op dit moment dus veel verder dan de VS; de verplichting om alle bel- en internetgegevens onbeperkt en zonder goed functionerende controle op te slaan is nadrukkelijk niet een aantrekkelijk alternatief voor het bedrijfsleven. Behalve dat het weer toont dat de Nederlandse overheid zich weinig gelegen laat liggen aan privacy, brengt het verplicht opslaan van al deze gegevens hoge kosten met zich mee voor de sector. De Nederlandse overheid heeft geen goede naam als het gaat om het beveiliging van de door haar opgeslagen gegevens, dus de CIOT-database is daarnaast ook een goudmijn voor criminelen, buitenlandse inlichtingsdiensten en bedrijfsspionnen. De toegangscontrole is in elk geval abominabel.

In deze tijd van crisis is een extra impuls van $35 miljard voor het Nederlandse bedrijfsleven een geschenk uit de hemel. Als de ministers Kamp en Opstelten snel handelen en de wetgeving introduceren om van Nederland een betrouwbaar cloud-land te maken, staat er een complete sector in de startblokken om daarvan te profiteren. De infrastructuur is er, de kennis is er en het koopmanschap is er. Het enige dat nog ontbreekt is een veilig juridisch klimaat en een overheid met kennis van zaken.

De verwachting is dat de wereldwijde markt voor cloudcomputing de komende jaren verdubbelt tot $200 miljard. Dit is een veelvoud van de €20 miljard die minister Kamp op termijn met schaliegas hoopt binnen te schrapen, zonder dat er verder enige maatschappelijke kosten tegenover staan.

Stop de cybercrime-wet en de databewaringsrichtlijn, maak serieus werk van het beveiligen van data en stel Nederland in staat te profiteren van de kansen die er liggen.