Bestrijding van machtsconcentraties: energie

Persoonlijk opiniestuk van Wiel Maessen

In mijn vorige blog op deze site beschreef ik al hoe de politiek zich tegenwoordig vooral bezig houdt met macht krijgen, houden en uitoefenen, met betutteling tot gevolg. Subsidiariteit zou volgens dat artikel een tegengif kunnen vormen.

Maar de politiek werkt niet alleen op die manier. De politieke macht wordt op zijn beurt weer sterk beïnvloed door de lobby’s van de multinationals.

Zoals bijvoorbeeld de energielobby…

Vorige maand kreeg ik via Facebook een Amerikaanse webpagina door waarin melding werd gemaakt van een opmerkelijke overheidsbeslissing: een woonhuis dat zichzelf ontkoppeld had van het elektriciteits- en waterleidingnet en zelf het eigen afval verwerkte, werd gesommeerd zich weer aan te sluiten en de bijbehorende rekeningen weer te gaan betalen. Voor iemand die zich al jaren bezighoudt met de mogelijkheden voor decentrale energievoorziening, zoals ik, was dit een opmerkelijk bericht.

De belangen van de energiebedrijven zijn natuurlijk enorm: in de laatste decennia zijn er miljarden gestoken in kolen-, gas-, olie en kernenergiecentrales, en al die investeringen zullen op den duur toch door de afnemers terugbetaald moeten worden. Zolang alternatieve decentrale opwekking met bijvoorbeeld zonne-energie maar een beperkt percentage van de totale energiebehoefte levert, is er voor die maatschappijen nog niet zo veel aan de hand. Maar ze zullen niet blij zijn als op een gegeven moment iemand met een apparaat op de markt komt dat goedkope decentraal opgewekte energie mogelijk maakt.

Toen in december 2007 een Apache helikopter een hoogspanningsleiding kapot vloog boven de Waal, kwam de hele Bommelerwaard dagenlang zonder stroom te zitten. Tienduizenden huishoudens waren verstoken van stroom, waardoor verwarmingsinstallaties niet meer werkten en en mensen bij kaarslicht maar weer spelletjes aan tafel gingen doen omdat radio en TV het uiteraard ook niet meer deden. Er werd heel veel kou geleden en generatoren waren niet aan te dragen.

Ik woonde in die tijd zelf in de Bommelerwaard op een boot met aan boord een dieseltank van 500 liter. Daarop draaiden de centrale verwarming en een eigen generator om stroom op te wekken. De boot was niet afhankelijk van de hoogspanningsleiding boven de Waal, en daardoor konden we elke dag mensen uit de buurt een gezellige warme plek aanbieden om te ontsnappen aan de ijskoude temperatuur in de eigen woning. Het woongenot van de boot was niet veranderd door de calamiteit aan de wal.

We zijn er allemaal aan gewend: de basis-energievoorziening voor je woning, stroom en gas, komen beide via externe energieleveranciers naar binnen. Daar betaal je voor wat deze leveranciers je vragen. Óf en welk soort energie er geleverd wordt is daarmee niet onder je eigen controle. Als er een calamiteit in de buurt is, kan dat je nutsvoorzieningen in gevaar brengen. Dat merkten de bewoners van een aantal steden pas nog toen gasleidingen plotseling vol water kwamen te staan en ze verstoken raakten van gas en dus geen verwarming meer hadden en niet meer konden koken. Je bent dus met centrale energievoorzieningen aan de leveranciers overgeleverd.

Daarnaast speelt veiligheid een rol. De gevolgen van ongevallen met onderdelen van centrale energievoorzieningssystemen zijn ingrijpend. Een terrorist hoeft maar één verdeelstation op te blazen om grote gebieden zonder gas of elektriciteit te laten komen. Kleinschalige systemen zijn in die optiek inherent veilig, en mocht je eigen energievoorziening uitvallen, dan kun je dat ondervangen door lokale grids op te zetten waardoor een huisinstallatie door kan draaien met de restenergie van je lokale grid. En als je deze grids weer koppelt, mag zelfs een heel grid uitvallen zonder verstoken te raken van energie.

Decentrale energie

Die onafhankelijkheid van de nutsvoorzieningen op de boot beviel me wel, dus toen ik naar de wal verhuisde, wilde ik dat ook graag bij mijn nieuwe woning zo gaan organiseren. En dat was voor mij de start van een speurtocht naar alternatieve, milieuvriendelijke en zo goedkoop mogelijke eigen energievoorziening, onafhankelijk van de ‘powers that be’ in die sector.

Uiteraard kom je dan eerst terecht bij de alternatieven die aanbevolen worden door overheid en bedrijfsleven: zonnepanelen en een windmolentje in de tuin. Zonnepanelen liggen nu op mijn dak, maar de opbrengst, vergeleken met de aankoopkosten, valt toch best wel tegen. De terugverdientijd is daardoor toch langer dan de producenten van zonnepanelen je voorspiegelen. De zon schijnt ’s nachts nu eenmaal niet en in het Nederlandse klimaat laat de zon zich zelfs overdag vaak niet zien. Wind heeft dat euvel niet, maar een windmolen blijkt pas echt wat op te leveren vanaf windkracht 4. Ondanks dat ik hier in erg open gebied woon, haal ik dat meestal niet, dus ben ik maar niet aan dat (kostbare) experiment begonnen.

Dus waarom niet eens wat verder gekeken dan de neus lang is?

Exotische energie

Nou wil het toeval, dat een vriend van mij al jaren bezig is met wat ik voor het gemak maar ‘exotische energievormen’ noem. Hij heeft me enthousiast gemaakt voor deze ontwikkelingen – ik houd van ‘out-of-the-box’ denken.

Onder deze exotische energievormen vallen energiegeneratoren die geen gebruik maken van fossiele brandstoffen – zoals motoren die op water draaien, magneetmotoren, koude fusie, waterstofgeneratoren, edelgasgeneratoren en de meest uiteenlopende andere energiebronnen. Veel van die benaderingen vinden hun inspiratie in de kwantumfysica, een theorie die mathematisch aantoont dat het overal om ons heen barst van de energie. Voor de uitvinders is de uitdaging om het juiste kraantje aan te boren teneinde die energie af te tappen..

Er is veel kaf onder het koren in dat wereldje, maar mocht er ook maar één van die honderden uitvinders een apparaat ontwikkelen dat goedkope, decentrale energie oplevert, dan is dat een doorbraak van enorme omvang. Niet alleen voor de westerse wereld, maar zeker ook voor het armere deel van de wereld. Realiseer je, dat dan bijvoorbeeld het probleem van de gasleveringen door Rusland of de rol van het Midden-Oosten totaal anders worden. De wereld gaat dan politiek helemaal op zijn kop en sommige oorlogen (olie) hebben totaal geen zin meer.

Hebben deze uitvinders uiteindelijk een werkend apparaat, dan zou je verwachten dat financiers uit de hele wereld er op zouden duiken. Maar het tegendeel is waar: het blijft oorverdovend stil wanneer ze met een financieringsvraag de markt opgaan. Zelfs de Bill Gates’en en Elon Musk’en van deze wereld stoppen er geen cent in. Waarschijnlijk speelt daarbij de slechte naam die deze sector heeft een rol, of misschien is het dat mensen zich niets bij dit soort ontwikkelingen kunnen voorstellen.

Overheid

Innovatie naar kleinschalige energievoorziening lijkt door de gevestigde energie-gerelateerde industrieën als eng te worden ervaren. Een transitie van centrale opwekking naar decentrale, kleinschalige, milieuvriendelijke en betaalbare energieopwekking zou door de overheid aangemoedigd en gefaciliteerd moeten worden, maar ook vanuit daar blijft het stil. Waarom niet eens een prijs uitgeloofd voor de eerste uitvinder die een dergelijk, werkend apparaat heeft ontwikkeld? Een geldprijs waarmee meteen de verdere productontwikkeling kan worden betaald zou de wegen openen om zo’n apparaat snel breed uit te rollen.

De ontwikkelingen gaan momenteel zó snel, dat ik er van overtuigd ben dat binnen vijf tot tien jaar, tegen de verdrukking in, ik mijn eerste exotische (bijna)gratis energieopwekker in huis zal hebben. Zo snel gaan de ontwikkelingen op dit moment.

Interesse gewekt?

• Het laatste nieuws over exotische energie is te vinden op peswiki.com.
• EU-programma Piratenpartij: Energie
• Verklaringsmodel Yildiz motor