Wie de beste reclame maakt, verkoopt de meeste producten en wie de publieke opinie beheerst, heeft de macht. Wanneer het op nieuws aankomt, willen we niet dat macht of commercie een rol spelen in hoe we ons informeren. Wij willen onafhankelijke journalisten die zo feitelijk mogelijk ons nieuws brengen. Steeds vaker lijken de scheidingslijnen tussen nieuws en entertainment te vervagen en spelen vooral clickbait en kijkcijfers de grootste rol in wat wij wel en niet tot ons nemen.
Wat echt is en wat niet, dat bepaal je zelf. Daar wordt handig op ingespeeld. We halen ons nieuws van alternatieve nieuwssites die binnen onze eigen bubbels passen. Doordat scheidslijnen steeds dunner lijken te worden en nieuws altijd zo snel mogelijk gepubliceerd moet worden, is het steeds onduidelijker wanneer iets nu entertainment, propaganda of nieuws is. Ook is het niet altijd meer duidelijk of er bronnen voor zijn onderzocht en hoe betrouwbaar deze bronnen zijn. Deze situatie wordt misbruikt door vermogenden en overheden om een georganiseerde chaos te creëren waarin niet meer duidelijk is wat wel of niet waarheidsgetrouw is. De meest wilde theorieën worden gelanceerd om ervoor te zorgen dat de realiteit wordt overspoeld door meningen of karaktermoorden plaatsvinden om zo de publieke opinie te beïnvloeden.
We maken voor onze informatievoorziening gebruik van verslaglegging door journalisten die als het goed is volgens een zekere code werken. Maar al te vaak zijn er toch verhalen die achteraf niet zo feitelijk blijken te zijn als eerst wordt voorgedaan. Ondanks dat duidelijke cijfers hieromheen ontbreken, lijkt het probleem rondom nepnieuws steeds groter. Hiermee neemt ook de druk toe om vanuit de overheid iets te doen met dit fenomeen en wordt hierover gesproken op zowel landelijk als Europees niveau. Nu heeft de Europese Commissie een werkgroep in het leven geroepen die op ‘nepnieuws’ gaat controleren. De manier waarop deze commissie een beslissing nam rondom een artikel van GeenStijl en TPO was echter niet door te controleren of de journalistieke code was gevolgd, maar door te beoordelen of het product wel in de eigen lezingen paste.
Een betere manier om nepnieuws te bestrijden is deze: vermeld je bronnen bij je artikel. Informatie staat online; met een eenvoudige hyperlink kun je inzichtelijk maken welke externe bronnen je hebt geraadpleegd vóór je een artikel maakte. En zit je er eens naast, dan laat je zien hoe je je procedures hebt verbeterd, bij de rectificatie die je plaatst. *De slogan van de Piratenpartij is #informeerjezelf en dat kunnen we alleen doen door gebruik te maken van respectabele bronnen en ook weer eens buiten je bubbels te treden.
Wat is nepnieuws? En wie bepaalt wat nepnieuws is? Inmiddels zijn er al Kamervragen gesteld en Kamervragen beantwoord.
Ik heb hiervoor een WOB-verzoek ingediend bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken om zo duidelijkheid te krijgen wie er wanneer beslist wat wel of niet nep zou zijn, en hoe deze processen zijn ingericht. Wat de Piratenpartij betreft ligt er een duidelijk gevaar en bezwaar als onze overheid gaat beslissen wat wel of geen echt nieuws is; dat zet de poort open voor overheidscensuur.
Geachte Ministerie van Binnenlandse Zaken,
Afgelopen periode is er veel gesproken over nepnieuws, mede naar aanleiding van een artikel met een interview van mevrouw Ollongren.
https://www.ad.nl/binnenland/russen-proberen-met-nepnieuws-opinie-in-nederland-te-sturen~a0b04ab1/
In dit artikel wordt het volgende gesteld: “Volgens Ollongren is de voorgenomen Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, waar volgend jaar een referendum over wordt gehouden, ‘noodzakelijk’ om dergelijke beïnvloeding uit het buitenland te bestrijden.”Hierover heb ik een aantal vragen die uw ministerie vast kan beantwoorden.
1) Welk artikel in Wiv 2017 zal zorgen dat ‘nepnieuws’ tegengegaan kan worden?
2) Welk orgaan bepaalt wat wel of geen ‘nepnieuws’ is?
3) Hoe is het proces om te bepalen wat wel of niet ‘nepnieuws’ is van bovenstaand orgaan ingericht?Daarnaast verzoek ik u middels dit verzoek gebaseerd op Wet openbaarheid van bestuur documentatie van uw ministerie openbaar te maken waarin gesproken wordt over het bovenstaande, ook wil ik graag specifiek alle documenten ontvangen waarin voorbeelden en/of incidenten met nepnieuws vermeld staan.
Hierop ontving ik de reactie dat het niet om een WOB verzoek zou gaan, maar dat dit verzoek bij de AIVD thuis zou horen. Dit statement gaat regelrecht in tegen wat de heer Bertholee in een interview met het NRC gepubliceerd op 4 februari heeft gezegd: „Inlichtingendiensten moeten zich niet bezighouden met het kwalificeren van nepnieuws; wat is echt, wat is nep? Daar gaan wij niet over. Doe je dat wel, ben je als dienst aan het politiseren.”
Hieronder een geanonimiseerde versie van de ontvangen brief:
Uiteraard laten we het hier niet bij zitten, wordt vervolgd…
Volgens ons heeft het ministerie gelijk.
Sorry heer van Dijken maar het AD (en nu ook u) legt onterecht de link tussen het bestrijden van beïnvloeding door buitenlandse diensten, en het fenomeen ‘nepnieuws’.
De uitspraak van minister Ollongren welke u citeert richt zich op het gevaar dat buitenlandse diensten hier systemen hacken, of infiltreren. Hier kan de nieuwe wiv2017 inderdaad onze weerbaarheid versterken door nieuwe bevoegdheden. Dat is ook de aanleiding voor deze nieuwe wet.
Die uitspraak heeft niets te maken met de discussie over nepnieuws. Het AD plaatst dit citaat onterecht in een artikel over nepniews. Het is dus uit de context gehaald door het AD.
Toch zijn we blij te zien dat u doorpakt, en kritisch en oplettent blijft op de uitspraken van Onze Minister. Daar heeft u groot gelijk in, er moet gewaakt worden dat we niet onopgemerkt op een glijdende schaal terecht komen.
Uw WOB verzoek is dus een goede zaak, maar wij verezen dat het ministerie u inderdaad niet zal kunnen helpen. Het gaat om politieke uitspraken en hoe die worden overgenomen door (in dit geval) het AD. Als u echt zwart op wit wilt zien dat de politiek zich niet zal mengen in nieuwsberichten, zult u mevrouw Ollongren zelf om opheldering moeten vragen. Zij alleen kan de context van haar uitspraak toelichten en begrenzen.
Met vriendelijke groet,
Fast Forward Society
Het AD stelt dat de minister dit aangegeven heeft. Moet het AD dit rectificeren?
Verder trekt dit hele artikel de zegeningen van het WIV op dit gebied in twijfel (de WOB geeft aan dat dit verband niet voor de hand ligt en verhelderd moet worden).
Ohm namo narai !
Over echt nieuws :
Operation Mockingbird – Wikipedia
https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Mockingbird
Operation Mockingbird was an alleged large-scale program of the United States Central Intelligence Agency (CIA) that began in the early 1950s and attempted to manipulate news media for propaganda purposes. It funded student and cultural organizations and magazines as front organizations.
De groeten
B.S.