Een staatscommissie gaat onderzoeken of er veranderingen in het huidige politieke bestel moeten worden aangebracht. Belangrijkste brandstof voor het instellen van deze commissie is het feit dat het steeds moeilijker wordt om werkbare meerderheden te vinden in Eerste en Tweede kamer zonder een lappendeken aan partijen in een regeringscoalitie te hoeven opnemen. Meest genoemde veranderingen zijn het opheffen van de Eerste kamer en het instellen van een kiesdrempel die het kleine partijen onmogelijk moet maken om in het parlement te komen en zo de versplintering in het parlement te stoppen.
Maar is dat wel het juiste uitgangspunt of is er meer aan de hand?
De problemen die de politici constateren zijn een direct gevolg van een veranderde samenleving, een samenleving die door de opkomst van de moderne media en internet veel beter geïnformeerd is dan de maatschappij van 200 jaar geleden, toen het huidige stelsel werd bedacht. Door die ontwikkelingen zijn mensen niet meer puur christelijk, (klassiek) liberaal, sociaal-democratisch of socialist maar hebben ze genuanceerde standpunten ontwikkeld over ontwikkelingen in de maatschappij. Door de dwang om te moeten kiezen tussen dit soort partijen schuiven de kiezers bij verkiezingen makkelijker van de ene naar de andere partij en zullen ze ook vaker kiezen voor kleinere partijen als die een cluster van denkbeelden vertegenwoordigen die het meest met hun eigen opvattingen overeenkomt.
Anders gezegd: het huidige stelsel is alsof je in de winkel alleen maar kunt kiezen uit voorop samengestelde maaltijden terwijl je liefst je eigen maaltje samenstelt. Zoiets is natuurlijk onvoorstelbaar in de huidige samenleving waarin keuzevrijheid als een belangrijk goed wordt gezien en gedwongen pakketkeuzes alleen maar steeds meer irritatie bij de burger opwekken
Maar de politiek denkt nog wél steeds zo.
De genoemde reparaties en de invoering van referenda pakken dit basisprobleem niet aan. Het is daarom tijd voor een totaal nieuwe kijk op politiek en democratie, waarin de kant-en-klaar maaltijden van de partijen worden vervangen door een democratie die directer is en recht doet aan mondige en geïnformeerde burgers.
De nieuwe technische mogelijkheden van internet maken zo’n nieuwe democratie mogelijk: E-democratie. Voorstellen kunnen indienen of meewerken aan die van anderen, medestanders vinden die samen met je een voorstel verfijnen, het aanwijzen van volmachten bij het stemmen voor bepaalde onderwerpen waar je zelf geen verstand van hebt en het in stemming brengen van voorstellen zijn functies die al in de eerste experimentele softwarepakketten voor E-democratie te vinden zijn.
De vraag is alleen of de huidige politieke elite een experiment in deze richting aandurft en of ze het lef kunnen opbrengen om een stuk macht terug te sluizen naar de burgers namens wie ze in het huidige stelsel vier jaar of langer, zonder al te veel pottenkijkers, hun gang konden gaan.
De politieke ontwikkelingen hebben de laatste jaren alleen maar steeds meer concentratie van macht laten zien (EU) en steeds meer top-down regulering. E-democratie bevat concrete handvaten en instrumenten om de macht weer terug te brengen op de plaats waar die in een moderne, volwaardige democratie echt thuis hoort: bij de burger.
Bedankt voor dit stuk.Het onderbouwt netjes en (naar mijn idee) duidelijk het probleem met het hebben van (alleen) grote partijen.
Een andere oorzaak is de stem-inflatie: toen het systeem in de huidige vorm gemaakt werd waren er 250 zetels voor 4 miljoen stemgerechtigde nederlanders, nu zijn er 16 miljoen, dus is je stem nog maar een kwart waard, (bevolkingstoename +vrouwenstemrecht)
Natuurlijk zal directe democratie bepaalde dilemmas niet oplossen omdat het de hoeveelheid geld niet vergroot en onpolulaire noodzakelijke bezuinigingen remt, maar daar hebben we nu ook al last van