Het zou je door de summiere berichtgeving in de Nederlandse media zomaar ontgaan kunnen zijn, maar er is het een en ander aan de hand in Venezuela sinds de verkiezingen van zondag 14 april.
In Venezuela wordt elektronisch gestemd, maar na het stemmen ontvangt de kiezer uit de stemmachine een gedrukt stembriefje, dat in een ouderwetse stembus gedeponeerd dient te worden. Het idee achter een dergelijk systeem: de uitslag is digitaal en dus direct beschikbaar, maar bij twijfel kan er altijd herteld worden.
Hartstikke mooi, zo'n systeem waarbij er gecontroleerd kan worden, maar dan moet het wel gebruikt worden. De kiescommissie in Venezuela, onder leiding van Tibisay Lucena Ramírez (cartoon), heeft niet zo'n zin in al dat telwerk.
Volgens de officiële uitslag is de socialistische kandidaat Nicolás Maduro – opvolger van Hugo Chávez – de winnaar, met slechts 273.056 stemmen meer dan zijn belangrijkste tegenstander Henrique Capriles. Maduro behaalde 50,78% en Capriles 48,95% van de uitgebrachte stemmen.
Het regent echter berichten en klachten over onder andere verkiezingsfraude, intimidatie van stemmers bij stembureaus of op het werk, misbruik van staatsmedia en -middelen voor campagnedoeleinden, bedreigingen en zelfs ontvoeringen. De overheid is ondertussen druk doende om de oppositie en een ieder ander die kritiek op de gang van zaken levert te beschuldigen van fascisme. Daarbij worden alle middelen ingezet om de oppositie het podium te ontnemen door de persconferenties van Capriles te onderbreken met staatsberichtgeving. Ook is het spreekrecht én salaris van parlementsleden die Maduro niet erkennen ontnomen.
Rond de sluiting van de stembussen was in het hele land twintig minuten lang alle toegang tot internet afgesloten. Tevens is vanaf dit moment een week lang de website van kiescommissie CNE onbereikbaar geweest voor buitenlandse bezoekers. Volgens de overheid kwam dit allemaal door 'hackers'. De CNE-website was overigens wel te benaderen via de proxyserver van de Piratenpartij. Daar is door tientallen Venezolanen in het buitenland gebruik van gemaakt.
De oppositie, onder aanvoering van Henrique Capriles, eist een hertelling van 100% van de stemmen. Hoewel de zittende regering hier eerst mee leek in te stemmen, bleek deze hier later toch eigenlijk niet zo'n zin in te hebben.
Na lang aandringen van Capriles en massale demonstraties door zijn aanhangers heeft de Venezolaanse kiescommissie CNE bekend gemaakt dat er een controle van 46% van de papieren stemmen uitgevoerd zal worden.
De redenering achter die 46% is, dat direct na de verkiezingen al een controle van 54% van de afgedrukte stembriefjes heeft plaatsgevonden. Tevens heeft de CNE laten weten dat deze "audit" geen "hertelling" is en een eventueel geconstateerde onregelmatigheid dus geen gevolgen heeft voor de uitkomst. Ondanks alle onrust is de nieuwe president afgelopen weekend beëdigd en hij zal dus gewoon in het zadel blijven, ongeacht de uitkomst van de tweede audit. Als men het daar niet mee eens is, dan moet dat maar voor het constitutioneel hof worden uitgevochten.
In de tussentijd kijken staatshoofden wereldwijd de kat uit de boom. Traditioneel volgen er na verkiezingen felicitaties voor het nieuwe staatshoofd of de gepresenteerde ministerploeg. Sinds de verkiezingsuitslag bekend is, hebben de meeste Latijns-Amerikaanse landen, Noord-Korea, Rusland, Cuba en Spanje (na een incidentje) Maduro erkend. John Kerry, de minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten, heeft zich – als enige – expliciet uitgesproken over de situatie en zei dat er bij grote onregelmatigheden vraagtekens zullen worden geplaatst bij de legitimiteit van de nieuwe regering.
Waar blijven de reacties van de regeringen van Nederland en de rest van Noord-Europa? Een grote groep Nederlandse Venezolanen verzamelde zich op 19 april op het Binnenhof. Zij boden de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken van de Tweede Kamer een petitie aan, waarin zij de huidige situatie uitleggen en steun vragen voor de hertelling. Tot nu toe is er geen reactie van de commissie of de minister van Buitenlandse Zaken vernomen.
De internationale stilte is op zich begrijpelijk: als Maduro aanblijft, willen alle staatshoofden hun relatie met het land kunnen voortzetten. Een eerlijk en transparant democratisch proces hoort echter minstens zo belangrijk te zijn!
En daarom is lopen hannesen met de stembiljetten, zoals bij het voorgestelde centraal tellen [1], misschien ook helemaal niet zo’n goed idee. M.i. dienen de biljetten geen seconde voor telling en evt. hertelling uit het oog van het publiek onttrokken te worden. Helaas is de wetgeving op dit gebied alles behalve kristal helder en zullen we nu zelfs nog met potlood toch rare situaties kunnen krijgen mochten we als kiezer een hertelling willen.
Aardig artikel over de toestand in Venezuela. De situatie in Venezuela verslechtert momenteel. Antonio Rivera, een vd voormannen van de oppositie is gearresteerd. En steeds meer journalisten worden bedreigd m.n. door berichtgeving over de nasleep van de frauduleuze verkiezingen.
Ik denk dat de stemmen in dit geval niet zoveel meer voorstellen. Zowel met de elektronische als met de papieren stemmen is hoogstwaarschijnlijk geknoeid, dus een hertelling is al niet meer betrouwbaar. En wat maakt dat ook uit als er eigenlijk gewoon een staatsgreep heeft plaatsgevonden? Als de bovenstaande berichten over intimidatie waar zijn, is die nieuwe regering sowieso onwettig.