Hier vind je een voorbeeldbiljet met uitleg per onderdeel. We willen alvast een uitleg bieden van hoe de stemming zal verlopen.
Hoe werkt stemmen bij de Piratenpartij
Bij de Piratenpartij vragen we de hulp van de leden bij het bepalen van de volgorde van de lijst. Eerst wat praktische informatie over hoe het stembiljet ingevuld moet worden, en dan een uitleg hoe de telling dan precies wordt omgezet in een lijstvolgorde.
Hoe in te vullen
Naast iedere kandidaat staan vier vakjes:
Voor, Tegen, Onthouding en Positie (een getalletje)
Voor/Tegen: als de kandidaat geschikt is om de rol te vervullen stem je Voor, als je de kandidaat ongeschikt vindt dan stem je Tegen.
Onthouding: als je de vraag aan de rest van de stemmers wil overlaten dan stem je Onthouding.
Positie: leggen we hieronder uit.
Lijsttrekkersverkiezing
Er staat op het stembiljet een apart lijstje met de lijsttrekkerskandidaten. De Voor, Tegen en Onthouding opties die hierbij staan, gaan over of de kandidaat geschikt is voor de rol van lijsttrekker. Als je een kandidaat wel geschikt vindt om op de lijst te staan maar niet als lijsttrekker, stem dan bij de lijsttrekkersverkiezing tegen en bij de lijstvolgorde verkiezing voor deze kandidaat. De lijsttrekkersverkiezing heeft geen invloed op de volgorde van de kandidaten op de lijstvolgorde verkiezing, met uitzondering van de lijsttrekker. Wie als lijsttrekker wordt verkozen, eindigt boven alle kandidaten.
De lijsttrekkersverkiezing werkt ook met ranked choice voting net zoals de lijstvolgorde verkiezing, maar alleen de lijsttrekker wordt bepaald met deze verkiezing. De rest van de volgorde van de lijst wordt bepaald door de lijstvolgorde verkiezing, ook voor de andere lijsttrekkerskandidaten.
Een getalletje?
Vul bij Positie een getal vanaf 1 tot en met 99, waarbij het laagste getal jouw voorkeurslijsttrekker is en dus voor jou het hoogste op de lijst moet komen, en het hoogste getal helemaal onderaan de lijst komt.
Er is veel vrijheid bij het invullen van de getallen, omdat de verwerking door de computer gaat is er een hoop mogelijk zonder dat daardoor je stem ongeldig wordt. De Piratenpartij zorgt ervoor dat jouw stem meetelt.
- Je mag helemaal zelf je favoriete lijstvolgorde samenstellen!
- Of je kiest alleen je top 10! Kan allemaal.
- Wie wil je bovenaan? zet daar een 1 naast.
- Twijfel je tussen twee kandidaten voor plek 8 en 9? Je kunt ze een gedeelde positie geven, vul hetzelfde getal in bij allebei de kandidaten. De andere stemmen bepalen dan wie van de twee hoger komt.
- Je mag posities overslaan. Als je wel plek 9 en plek 11 hebt ingevuld maar niemand op plek 10, de computer schuift alles gewoon op, geen zorgen.
Als je niets invult bij een kandidaat dan nemen we aan dat je deze een gedeelde laatste positie op jouw lijst geeft. De andere stemmers bepalen dan de volgorde waarin deze mensen op de lijst komen.
Hoe werkt Schulze
Schulze is een vorm van Condorcet ranked voting. Daarom wat uitleg over deze begrippen aan de hand van een voorbeeld rond fastfood. Met een groep vrienden of collega’s besluiten jullie om eten te gaan bestellen. De keuzes zijn Chinees, Pizza of Friet. Maar geen van de mogelijkheden haalt de meerderheid. Elk van de opties haalt precies even veel stemmen! Er zijn natuurlijk andere manieren om dit op te lossen maar we gaan even uit van stemmen voor dit voorbeeld.
Ranked choice voting
Met het voorbeeld van hierboven vult iedereen een lijstje in met de volgorde van de drie opties. Als je deze stemmen verzameld hebt zijn er veel mogelijkheden. Je kan bijvoorbeeld Friet tegen Chinees vergelijken door even Pizza te negeren. Je telt dan op hoeveel stembiljetten Friet hoger staat dan Chinees en op hoeveel stembiljetten Chinees hoger stat dan Friet. Beschouw dit als een “wedstrijd” tussen 2 kandidaten.
Er zijn verschillende methodes om in een ranked choice verkiezing de winnaar te bepalen. In Londen gebruikten ze ranked choice voting om de burgemeester te kiezen. Je kunt ranked choice ook gebruiken om verkiezingen met meerdere rondes in 1 keer uit te voeren. De kandidaten die in de eerste ronde afvallen, worden (denkbeeldig) van de stembiljetten afgestreept en dat is dan de stemming van de tweede ronde.
Condorcet
In het voorbeeld van hierboven, als een van de opties alle “wedstrijden” wint tegen alle andere opties, dan is deze optie de Condorcet winnaar. Dus wanneer Pizza het bijvoorbeeld wint van Chinees, en ook van Friet, dan is Pizza de Condorcet winnaar. Wiskundig gezien is er altijd hooguit maar 1 Condorcet winnaar. Hooguit 1 kandidaat kan alle wedstrijden winnen. Het is ook mogelijk dat geen van de kandidaten alle wedstrijden wint.
Schulze Tie Breaker
Als er een Condorcet winnaar is dan leveren alle Condorcet methodes diezelfde winnaar op. Schulze is een Condorcet methode De Tie Breaker die Schulze biedt in het geval dat er geen Condorcet winnaar is, gaat terug op die wedstrijdjes. De uitslag van zo’n wedstrijdje kan sterk of zwak zijn, sterk als er een groot verschil is tussen het aantal stemmen voor de opties, of zwak als er weinig verschil is. De Schulze Tie Breaker streept de zwakste wedstrijden door, en kijkt dan wie de winnaar is
Van Schulze naar lijst
De uitleg tot nog toe ging uit van een race waarbij maar 1 winnaar kon zijn. Hoe bepaal je dan een lijstvolgorde op basis van Schulze? Met de methode die hierboven beschreven staat, wordt bepaald wie de hoogste positie krijgt. Nadat dat bepaald is, wordt (denkbeeldig) deze kandidaat van de stembiljetten verwijderd. Deze stemming wordt opnieuw gebruikt om met de Schulze methode de volgende hoogste positie in te vullen. Deze twee stappen, Schulze en verwijderen van de winnaar, worden gebruikt totdat de hele lijstvolgorde bepaald is.Natuurlijk blijven de uitslagen van de “wedstrijdjes” hetzelfde, als je het ooit met de hand uitrekent kan je gewoon de onderlinge wedstrijdjes gebruiken om tot een lijst te komen in plaats van helemaal opnieuw te tellen.
Voordelen van Schulze
De Piratenpartij is de meest democratische partij van Nederland. Andere partijen leggen hooguit een voorgestelde lijst voor aan hun achterban en die wordt altijd aangenomen. Bij de Piratenpartij bepalen de leden samen de lijst en volgorde.
Geen spoilers, resistent tegen manipulatie
Bij andere ranked choice stemmethodes, bijvoorbeeld methodes die punten toekennen aan posities en optellen, gaan mensen kansrijke tegenkandidaten van hun eigen favoriet verder onderaan plaatsen om de punten voor die persoon te verminderen. Bij de Schulze methode helpt dit niet omdat naar de onderlinge wedstrijden gekeken wordt. Een ander nadeel van de puntentelling methode is dat mensen niet hun echte favoriet bovenaan plaatsen, maar de “lesser of two evils” kiezen uit de twee meest kansrijke kandidaten. De bovenste kandidaat krijgt meer punten. De Schulze methode moedigt aan dat stemmers hun volgorde zo echt mogelijk invullen, dat geeft de grootste kans op een lijst zoals zij die graag willen zien.
Meer informatie:
https://en.wikipedia.org/wiki/Schulze_method
https://en.wikipedia.org/wiki/Condorcet_method
https://en.wikipedia.org/wiki/Instant-runoff_voting
“Een eigen uniek getal invoeren?”
Om te kunnen controleren of je formulier goed verwerkt is, kun je een uniek getal invoeren op het formulier. Dit is een zelfbedacht getal, zodat alleen jij weet welk formulier van jou was, als je hem later bij de uitslagen wil opzoeken.
Je getal kan uit maximaal zes cijfers bestaan, in te vullen in de ‘seven segments’ vakjes. Deze vakjes zijn gekozen zodat niet aan het handschrift is te herleiden wie het formulier heeft ingevuld.
Tellingsprocedure
De enveloppen met formulieren komen binnen in Utrecht bij het partijkantoor, waar ze gesloten worden opgeslagen in een kluis.
De telcommissie bestaat altijd uit iemand van presidium, bestuur en ledenraad. In het bijzijn van een persoon uit ieder orgaan worden de binnengekomen enveloppen geopend.
(1) Ieder formulier wordt genummerd, zodat ze bij de resultaten makkelijker zijn op te zoeken.
(2) Vervolgens wordt van ieder formulier een foto gemaakt. Het foto-archief wordt met een totaaloverzicht van de stemmen en resultaten beschikbaar gemaakt.
(3) Dan wordt ieder formulier ingevoerd op een spreadsheet. Wie dit invoert, vult zijn/haar naam in bij de invoer en controle. Leden die op de kieslijst TK2021 staan of kandidaat-lijsttrekker zijn, mogen die stemmen niet invoeren; wel de stemmen voor de verenigingsfuncties als ze daar niet op staan. Leden die niet op de kieslijst TK2021 staan of kandidaat-lijsttrekker zijn, voeren die stemmen in.
(4) Na invoer controleren de andere aanwezigen of de invoer klopt met de formulieren.
(5) Als men het eens is over de correctheid van de invoer, worden de ingevoerde stemmen gebruikt als input voor de Schulze methodiek, om de kandidaten te rangschikken. Ieder lid kan dit met de steminvoer herhalen om de correctheid te bewijzen.
(6) De output van Schulze wordt, met de bewijzen van de stemformulieren en de originele invoer, na de telling beschikbaar gesteld aan de leden via een download op de Piratenpartij website. Het is vervolgens aan de ledenraad om deze uitslag aan te nemen of een alternatief voor te stellen. Het uiteindelijke resultaat hiervan wordt, naast een downloadlink naar de tellingsresultaten op de website, gecommuniceerd per e-mail.