Een persoonlijk relaas van Qualia over Manning, de Piratenpartij en de informatieoorlog van de VS.
Bradley Manning is veroordeeld tot 35 jaar gevangenisstraf.
Het nieuws werd in de digitale wandelgangen van de Nederlandse Piratenpartij lauw ontvangen. Geen grote discussies op de chatpagina van de partij, geen uitgebreide brieven over de mailinglijsten, geen berichten op Facebook (…). Ik – en ik neem aan vele anderen in de partij – heb er wel persoonlijke gesprekken over gevoerd met partijgenoten. Maar ook daarin werd eigenlijk weinig gezegd. Ik typte: "het is gebeurd, ik voel me er dof en verdrietig van", een emotie die me zelf overigens wat overdreven voorkwam; mensen die dichter bij de rechtszaak hebben gevochten hebben meer recht op die emotie, zo leek me. Ik ontving bericht terug: “ik ook”. Wat is er verder te zeggen?
Ik denk dat PP-nl weinig heeft gedaan aan de zaak; de partij had meer kunnen doen. Dat betekent niet dat we, als ik voor mijn partijgenoten mag spreken, er niets om geven. Het gebrek aan actie betekent niet dat we Manning niet steunen. Hetzelfde geldt voor vele andere klokkenluiders en de inzichten die ze geboden hebben. Is er weinig te doen? Moet de actie overgelaten worden aan partijen die minder te maken hebben met de grenzen van de wet, zijn we als politieke partij verlamd zolang er geen grote beweging van burgerlijke ongehoorzaamheid op gang komt? Soms denk ik dat we wachten op een 'revolutie', getuige de opmerkingen die ik vaker heb gehoord dat het eigenlijk onbegrijpelijk is dat die er nog niet is. Is het onbegrijpelijk? Dat denk ik niet. Onze dagelijkse levens leiden af van dit soort groteske schendingen van wat een westerse Democratie zou moeten heten. De cultuur van de afleiding behoeft geen nadere verklaring. Kijk een film, koop een shirt, en alles blijft zoals het is. Ondanks de vele pagina's die ik dagelijks doorploeg over zorgwekkende ontwikkelingen in Nederland, EU, V.S., zou je me in mijn dagelijkse leven niet kunnen betrappen op onconventioneel gedrag. Het is hypocriet, zo vind ik zelf, maar het is zo. En de grootste politieke wanvertoningen zijn misschien uiteindelijk de grootste afleiders; ik volg ze, ik voel me betrokken maar ik heb (of zie!) de mogelijkheden niet om in te grijpen.
Die passiviteit wordt natuurlijk gecultiveerd, niet alleen bij burgers, ook bij militairen. Aanklagers van Manning redeneerden dat het nodig is om hem een hoge straf te geven om toekomstige informatie 'lekken' te ontmoedigen: “Morrow called on the judge to consider the sentence as a preventative measure, to discourage another leak on the scale of Manning's disclosures to WikiLeaks” (3). Deze redenering is schokkend, omdat het doet denken aan vormen van publieke vernedering die toekomstige maaivelden netjes en gelijk moet houden. Ik doel op publieke executies.
De oorlogsstrategie gaat echter verder dan het intimideren van mensen die toegang hebben tot gevoelige – en voor burgers relevante – informatie. We weten al langer dat ook de media niet gespaard worden als het aankomt op het doorduwen van militaire strategieën. In de door Manning gelekte documenten wordt er gehint aan Afghaanse journalisten die als intern aan de militaire operatie worden beschouwd (1). In IIA (Inform and Influence Activities) wordt het standpunt gehuldigd dat een oorlog met name gewonnen kan worden door beeldvorming van lokale bewoners te beïnvloeden en de gewenste richting in te leiden. (4)
In het verlengde van deze strategie kan het DARPA–project geplaatst worden waarin onderzoek verricht wordt naar 'narratieve netwerken'(2). Het gaat hier om neuropsychologisch onderzoek; onderzoek dat bekijkt wat er precies gebeurt in onze hersenen wanneer we verhalen horen die nieuwe informatie bevatten. En natuurlijk onderzoek dat bekijkt op welke manieren kwetsbaarheden in de informatieverwerking gebruikt kunnen worden om de opname van ' positieve informatie' te stimuleren. Met andere woorden: hoe verpakt men een boodschap zo dat de strekking ervan voor de ontvanger eigenlijk onvermijdelijk geaccepteerd wordt. Het is een vorm van gepersonaliseerde verhalen-vertellen waar – zo vermoed ik – de volledige reikwijdte nog niet van in beeld is. Cultuur, meer dan oorlog, is te belangrijk om aan generaals over te laten.
Het zou niet moeten verbazen natuurlijk: van reclames is al langer bekend dat er strategieën in gebruikt worden waarvan we niet beseffen dat ze ons beïnvloeden. En toch komt het als een schok dat de (Amerikaanse, en laat me eens een wilde gok doen zonder Google raad te plegen; ook de Europese) overheid onderzoek doet naar het planten van informatie in onze breinen.
Komt er een tijd dat zij die het onrecht het scherpst waarnemen zonder het te weten bestookt worden met 'gewenste' narratieven? Of is die tijd feitelijk al aangebroken? Ik weet niet welk gevaar groter is: de strategie van de afleiding (wat heb je deze week gekocht, waar heb je wat gedronken, in welke supermarkt heb je je geld achtergelaten) gevaarlijker, of die van de propaganda?
Of vallen ze in laatste instantie samen? De echte oorlog speelt zich in je hoofd af. Echt, geloof me.
====
Om dan toch de discussie een beetje aan te zwengelen. Manning heeft nu al minstens 2x zo lang vastgezeten als alle oorlogsmisdadigers in de VS samen. Zover ik weet is er in de VS slechts een iemand ooit veroordeeld voor oorlogsmisdaden, maar die werd na 1.5 jaar vrijgelaten omdat die wel *7 dagen* vastgezeten had zonder advocaat.
Chelsea Manning is een internationale heldin, maar de VS probeert je anders doen geloven, want de VS wil oorlogje voeren.
Om even wat tegenwicht aan dit opinieartikel te geven:
De Piratenpartij heeft wel degelijk aandacht besteed aan de zaak Manning. Zo zijn wij bijvoorbeeld aanwezig geweest bij de Free Manning Mars en zijn er diverse blogs over de zaak geschreven.
Ook op Twitter is er aandacht geweest voor de zaak Manning. En in de nieuwsbalk rechts op de site staat een link naar de open brief die Manning naar Obama heeft gestuurd: "Sometimes You Have to Pay a Heavy Price to Live in a Free Society".
“Komt er een tijd dat zij die het onrecht het scherpst waarnemen zonder het te weten bestookt worden met ‘gewenste’ narratieven?”
Iedereen wordt door alle informatie beïnvloed. Ik beschouw het als je eigen verantwoordelijkheid om altijd te proberen meerdere perspectieven rondom bepaalde evenementen waar te nemen en een inschatting te maken van de feitelijkheid en onderbouwing van een bepaald perspectief/bepaalde informatie. Probeer altijd te zoeken naar de waarheid in wat iemand zegt of bedoeld en doe daarna een weging. Dit geeft in mijn ervaring vaak een completer en meer gebalanceerd beeld van de realiteit dan uitsluitend stil te blijven staan bij de zaken die niet kloppen in iemands verhaal.
Voor elke vorm van informatie bestaat een impuls. Het is in mijn ogen net zo belangrijk om te begrijpen waarom iemand iets zegt, wat degene drijft dit te zeggen als datgene wat hij of zij precies zegt. Informatie is niet simpelweg slecht of gevaarlijk omdat iemand gedreven is of motieven heeft, alles is gedreven en heeft motieven. Het is veel belangrijker te begrijpen wat de motieven zijn, waarom die er zijn en hoe sterk deze zijn.